ابعاد مختلف زمينه سازي شرايط ظهور و انقلاب جهاني مهدوي (2)

0

امير مومنان علي(ع) در باره بهره برداري از معادن و منابع زير زميني و بكار گيري علم و فناوري مي فرمايد: ” و تخرج له الارض افاليذ كبدها، و تلقي اليه سلما مقاليد ها…81 “؛ زمين آن چه را كه در اعماق خويش دارد، براي وي بيرون دهد و همه امكانات و بركات خويش را در اختيار او گذارد.

 

 

 

 

ابعاد مختلف زمينه سازي شرايط ظهور و انقلاب جهاني مهدوي (2)

خبرگزاري فارس: براي آماده سازي شرايط ظهور ضروري است تا با انقلابي اعتقادي و اخلاقي درونمان و محيط اطرافمان را پالايش كنيم و با انقلاب تحقيقات علمي، روابط بين پديده ها (قوانين علمي) را درك كنيم و مسائلمان را كنكاش و راه حل هاي اعتقادي و علمي برايش پيدا كنيم.

3- بعد تحقيقات يا انقلاب پژوهشي

تحقيق يا پژوهش چيست؟ تحقيق يا پژوهش در واقع بررسي موشكافانه و همه جانبه بر روي يك موضوع يا مسئله است تا همه ابعاد مبهم و ناشناخته آن شناسايي شود. امروزه تحقيق و پژوهش در كشور هاي توسعه يافته و صنعتي از جايگاه بالائي برخوردار است. در اثبات با جايگاه اهميت تحقيق و ارزش آن رابرت فراش51 از جنرال موتورز معتقد است “هر ساله نتيجه چندين تحقيق موفق خرج كليه تحقيقات را مي‌پردازد “. جان آرمسترانگ52 از شركت آي‌بي‌ام بر اين باور است كه “اعتبار مالياتي تحقيق و توسعه بايد براي هميشه برقرار باشد و اين اعتبار بايد بر اساس درصد بودجه تحقيق و توسعه سال‌هاي گذشته هر كمپاني باشد “. آقاي ميكي يوكي‌يوناها از كمپاني ان اي‌سي ژاپن معتقد است كه “بخش تحقيق و توسعه شركت‌هاي بزرگ بايد هميشه فعال بماند در غير اين صورت اقتصاد جهاني در حالت ركود باقي خواهد ماند “. آقاي توشياكي‌اي‌كوما از دانشگاه توكيو در رابطه با مسير و جهت تحقيقات مي‌گويد “اساس تحقيقات پايه‌اي در دانشگاه‌هاي ژاپن خيلي ضعيف است و به زودي توسعه نخواهد يافت “.

به عبارت ديگر اكثر تحقيقاتي كه در ژاپن انجام مي‌شود تحقيقات كاربردي است و كمتر به تحقيقات پايه‌اي مي‌پردازد. آقاي فوميوكوداما53 از موسسه ملي مقررات علم و فن‌آوري ژاپن در يك تحقيق از موسسه‌هاي مختلف ژاپن مي‌گويد: “استخوان‌بندي كمپاني‌ها از يك موسسه توليد به يك سازمان فكري در حال تغيير است “. در كشور ژاپن سرمايه‌گذاري در تحقيقات بيشتر از توليد است. موارد فوق در حقيقت ارزش تحقيقات را در برنامه‌ريزي‌هاي بلند مدت مشخص مي‌كند. نبايستي توقع داشت كه فعاليت‌هاي تحقيقاتي در كوتاه مدت به نتيجه رسد و منجر به محصول جديد و يا اختراع و صنعت جديد شود. بطور كلي از هر 10000 كار پژوهشي 1000 مقاله بيرون مي‌آيد و حدود 100 اختراع ايجاد مي‌شود و 10 محصول جديد به بازار عرضه مي‌شود و 1 صنعت جديد ايجاد مي‌شود. ضروريست همواره اهداف تحقيقاتي بطور شفاف مشخص شود و اولويت ‌هاي آن تعريف شود.

از طرف ديگر تحقيق و توسعه يك فرآيند دو طرفه است و هر دو لازم و ملزوم همديگراند. در يك جامعه هدفمندّ كه در آن انقلاب اسلامي ايجاد شده، هدف از تحقيق، تلاش مستمر وكنكاش براي حل مسائل مختلف، اعتقادي، اخلاقي، علمي، فرهنگي، اجتماعي، سياسي، اقتصادي، قضايي، نظامي، فناوري، عمراني، و زيست محيطي است. نتيجه تحقيقات ضروريست در جهت حل مسائل فوق الذكر و توسعه متوازن و متعادل انسان و جامعه، و ارتقاء سطح علمي، فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و توزيع عادلانه منابع و ثروت هاي اجتماعي و بالا بردن استانداردهاي زندگي و رشد فضائل اخلاقي و اعتقاديست.

دستاورد هاي علمي و فناوري بشر در طول پنجاه سال گذشته، از دستاورد هاي علمي انسان در طول تاريخ بيشتر است. امروزه رشد تحقيقات علمي و فناوري به گونه اي است كه علم بشر در هر هفت سال دوبرابر مي شود. از طرف ديگر، تمام علمي كه بشر تا قبل از ظهور حضرت مهدي(عج) كسب خواهد كرد به اندازه 2 حرف است و اين در حالي است كه سرمايه گذاريها و منابع پژوهشي از جمله منابع انساني روز به روز از نظر كيفي و كمي در حال شتاب گرفتن و گسترش است.

ولي رشد علمي و معارف الهي در دوران امام مهدي(عج) از دو حرف به 27 حرف خواهد رسيد. اينكار بدون يك تغيير و تحول اساسي و يك انقلاب پژوهشي امكان پذير نيست، زيرا در زمان حضرت مهدي(عج) قرار است 25 حرف را آن حضرت به بشريت بياموزد. در آن عصر طبيعت كاملا مسخر انسان مي شود و در نتيجه سرمايه هاي عظيمي در اختيار انسان قرار مي گيرد. در آن زمان پژوهشها ي علمي به حد كمال خود مي رسد؛ و بعلت رشد و شكوفايي استعداد هاي انسان پژوهش و تحقيقات بسياري در زمينه هاي مختلف از جمله بر روي زمين و آب و هوا انجام مي شود كه در نتيجه اين تحقيقات، علم و فناوري رشد مي كند و موجب مي شود تا مناطق بياباني و كويري سر سبز و از زمين چندين بار محصول برداشت مي شود.

“و تعمر الارض و تصفو و تزهو بمهديها و تجريها و تجري به انهارها 54 “، زمين به وسيله امام مهدي(عج) آباد، خرم و سرسبز مي شود و به وسيله آن چشمه سارها روان مي گردد.

در زمان آن حضرت، مردم از چنان ظرفيت علمي و معنوي برخوردار خواهند شد كه با شناخت قوانين حاكم بر طبيعت از آن در جهت عمران و آبادي استفاده عادلانه خواهند نمود.

حضرت علي(ع) در باره شناخت گسترده انسان از طبيعت و بهره برداري از آن مي فرمايد: “…وتخرج له الارض افاليذ كبدها و تلقي اليه سلما مقاليدها “، و براي او (حضرت قائم عج) آن چه در اعماق زمين است، خارج مي شود و همه امكانات خود را براي او (بواسطه تحقيقات علمي وشناخت طبيعت) ظاهر مي سازد.

خداوند از كساني كه اهل معرفت و تحقيقات علمي هستند تمجيد مي كند:

“يرفع الله الذين آمنوا منكم والذين اوتواالعلم درجات 55 “، خداوند (رتبه) كساني از شما را كه گرويده و كساني را كه دانشمندند(بر حسب) درجات (آنها) بلند گرداند، و خدا به آن چه مي كنيد آگاه است.

امير مومنان علي(ع) مي فرمايد: “ان الدنيا لمتمثل للامام مثل فلقه الجوز فلا يعزب عنه منها شي و انه ليتناولها من اطرافها كما يتناول احدكم من فوق ماءدته ما يشاء 56 “، همه دنيا مثل حبه گردو در برابر امام نمايان مي شود، چيزي از آن براي او پوشيده نمي باشد. از هر طرف بخواهد در آنتصرف مي كند. آن چنان كه يكي از شما در سفره اي كه در برابرتان گسترده است از هرطرف بخواهد دست مي برد و از آن بهره مي گيرد.

در زمان ظهور رشد اجتهاد يا رشد و شكوفايي مسائل اعتقادي، اخلاقي و تحقيقات علمي به حد كمال خود مي رسد و تمام حقايق اسلام از طريق رشد و تكامل اجتهاد در ظرف زمان ريخته و اسلام در ابعاد مختلف خود احيا خواهد شد.

امام صادق (ع) مي فرمايد: “چون قائم قيام مي كند، امر تازه و احكامي تازه مي آورد، همچنانكه رسول خدا(ص) در اول اسلام همينگونه عمل نمود و خلايق را به امر جديد دعوت نمود 57 “…… ” آن حضرت كار هاي مشابه رسول خدا انجام مي دهد؛ وي همانگونه كه رسول خدا امور جاهليت را بر هم زد، امور قبل از خود را بر هم مي زند و قائم، دين اسلام را تازه مي كند 58 “.

در آن زمان با توسعه تحقيقات علمي و فناوري، مردم در هر نقطه اي از كره زمين همديگر را مي بينند و با همديگر تعامل و ارتباط دارند.

امام صادق (ع) مي فرمايد: ” ان المومن في زمان القائم و هو في المشرق ليري اخاه الذي في المغرب و كذا الذي في المغرب يري اخاه الذي بالمشرق 59 “، مومن در عصر قائم در حاليكه در مشرق است، برادر خويش را كه در مغرب است مي بيند و همانگونه آنكه در مغرب است برادر مومن خويش را در مشرق مي بيند.

امام صادق (ع) در فرازي ديگر مي فرمايد: ” ان قائمنا اذا قام مد الله لشيعتنا في اسماعهم و ابصارهم، حتي لا يكون بينهم و بين القائم بريد يكلمهم فيسمعون و ينظرون و هو في مكانه 60 “، هنگامي كه قائم ما قيام كند، خداوند در دستگاه شنوايي و بينايي شيعيان ما، گستردگي و كشش ويژه اي مي بخشد تا ميان آنان و مهدي ما واسطه و نامه رسان يا فاصله اي نباشد.

4- بعد علمي يا انقلاب علمي

بينش توحيدي وحدت نگر، تناقض و اختلافات فكري متفكرين، فلاسفه، نيروهاي عقلي و دماغي، نيرو هاي اشراقي و استدلالي را كه در طول تاريخ در دو جبهه مختلف با هم مي جنگند را حل مي كند. بنابراين انسان در مكتب اسلام به دو قطب اشراقي و استدلالي و يا عشقي و عقلي، دنيوي و اخروي تقسيم نمي شود. زيرا بينش توحيدي هيچگونه دو گانگي در روح و در جسم را تحمل نمي كند. بسياري از مكاتب غربي يا شرقي تكامل روح را درنابودكردن جسم و تكامل جسم انسان را در نابودي روح آموزش مي دهند. اين مسئله در جوامع اسلامي نيز نفوذ كرده است.

مولوي، به استدلاليون و فلاسفه حمله مي كند، و فلاسفه نيز به عارفان و اشراقيون حمله و آنها را به جهل متهم مي كنند. عارفان مي گويند خدا را فقط از راه دل بايد شناخت، زيرا عقل فقط جزئيات را مي فهمد، و فلاسفه مي گويند كه دل فقط يك تلمبه يا پمپي است كه به بدن خون مي رساند، اين عقل است كه مي تواند مجهول را معلوم كند.

نگرش توحيدي وحدت گراي اسلامي و قرآني و سنت پيامبر اكرم و امامان معصوم(ص) نشان مي دهد كه جدايي بين اين دو نيرو وجود ندارد. به معني ديگر اسلام معتقد است كه در انسان دو نيرو به اسم عقل و دل يا عقل و اشراق وجود ندارد. بلكه وحدت ميان عشق و عقل يا وحدت ميان اشراقي و استدلالي، وحدت ميان دنيا و آخرت، وحدت ميان زندگي مادي و زندگي معنوي انسان است. بنابراين در اسلام با نگرش توحيدي، اسلام به دنيا و آخرت، طبيعت و ماوراءالطبيعه، ماده و معني و روح و جسم تقسيم نمي شود، بلكه همه هستي بطور يكپارچه يك وحدت و يك آهنگ هماهنگ دارند و يك پيكر واحد را تشكيل مي دهند. در بينش توحيدي، در ارتباط با انسان، همه پديده هاي جهان، به پديده هاي غيب (از نظر ما) و پديده هاي شهادت تقسيم مي شوند. اين تقسيم بندي اعتباري است و نه ذاتي. بنابراين غيب مي تواند از جنس شهادت هم باشد.

بنابراين چيزي كه الان از نظر ما غيب است، در اثر رشد و توسعه علمي (و يا در گذشته بوسيله وحي و در آينده با ظهور حضرت مهدي(عج) براي انسان ها محسوس شود) و تكامل شعور انسان فردا براي انسان محسوس شود. پس انسان مي تواند با رشدو توسعه پژوهشهاي علمي، پديده هايي كه امروزه غيب است فردا براي انسان محسوس شود.

آيات (پديده ها) و سنت ها (قوانين علمي): بطور كلي همه هستي از دو حقيقت آيات و سنت ها ساخته شده اند. آيات چيست؟ آيه هر پديده مادي، انساني و اجتماعي است. مانند، انسان، نور، برف، هوا، شب، زنبور، كوه، خورشيد آيه هستند؛ و يا هر جامعه اي وقتي به ظلم و فساد برسد سقوط مي كند.

سنت چيست؟ سنت روابط بين پديده ها مي باشد. هر جا درآيات قرآن به سنت مي رسيم. آمدن شب و روز پديده هاي مادي و قوانين علمي هستند. مسائلي كه بر خلاف قوانين علمي و طبيعت مادي اتفاق مي افتد مانند، زنده كردن مرده از طريق وحي توسط عيسي(ع) و يا تبديل شدن عصاي موسي به مار را ما معجزه مي ناميم، زيرا بنظر ما بر خلاف قوانين علمي و طبيعت مادي است چون ما از پايين به مسئله نگاه مي كنيم. اما قرآن معجزات حضرت موسي(ع) يا عيسي(ع) را آيه مي نامد. البته بعضي از مسائل غيبي توسط انسان قابل دانستن است و بعضي از مسائل غيبي قابل درك انسان نيست و جز خدا كسي نمي داند.

قرآن بيش از هر كتاب ديگر بر طبيعت و پديده هاي طبيعي تكيه مي كند و پيرو خودش را دعوت مي كند كه با بيرون آمدن از ذهنيت درونيش و با اگاهي و نگرش توحيدي، بطور دقيق پديده هاي مادي و طبيعي الهي را درك كند، عمق پديده هاي طبيعي را بشكافد و از طريق ماده در متن طبيعت، به خالق آن و خدا برسد.

انسان با شناخت و درك طبيعت و تعمق در سنت ها و پديده هاي هستي و تفكر بر پديده هايي كه خداوند به آنها قسم خورده است، به ماوراءالطبيعه و محسوسات مي رسد، اما لازم است، در هاي پنهاني را كه از طبيعت به غيب باز مي شود، باز كند و نور خدا را با تمام وجود، در اعماق وجود خويش ببيند. و غبار را از چشم و ديدگان خود بشويد، و تاريكي بودن خويش را با پرتو هاي نور خدايي روشني بخشد، و نشانه هاي ذات حقيقي الهي را كه همان آيات خداوند است درك كند. هر آيه اشاره اي است به يك ذات غير محسوس غيبي كه خداوند خلق نموده است. بنابراين تمام پديده هاي جهان اعم از جانداران، نباتات، حيوانها و انسانها و … ايات الهي هستند. بنابراين هر آيه نشانه اي است از ذات حقيقي غير محسوس غيبي است، كه همان خالق و پروردگار جهان است.

براي درك بهتر آيات و سنت ها به آيات زير توجه فرمائيد:

خداوند متعال در قرآن در سوره روم مي فرمايد: “ومن ءاياته يريكم البرق خوفا و طمعا و ينزل من السماء ماء فيحيي به الارض بعد موتها ان في ذالك لايات لقوم يعقلون 61 “، و از نشانه هاي او (اين كه) برق را براي بيم و اميد نشانتان مي دهد، و از آسمان باران مي فرستد و زمين را پس از مرگش بدان زنده مي كند. همانا در اين (آيات)، براي مردمي كه تعقل مي كنند نشانه هاست (از آفريدگار). قرآن مجيد در آيه ديگر ي در همان سوره مي فرمايد: ” و من ءاياته خلق السموات والارض و اختلاف السنتكم والوانكم ان في ذالك لايات للعالمين 62 “، و از نشانه هاي(قدرت) او آفرينش آسمان ها وزمين و اختلاف زبان ها و رنگ هاي شماست. قطعا در اين (امور) براي دانشوران نشانه هاست (از آفريدگار).. در سوره بلد خداوند متعال مي فرمايد: “و الذين كفروا باياتنا عم اصحاب المشئمه63 “، وآنها كه به آيات ما كافر شدند، اهل شومي و شقاوتند.

خداوند متعال در قرآن در سوره زخرف مي فرمايد: ” و لقد ارسلنا موسي باياتنا الي فرعون و ملائه فقال اني رسول رب العالمين 64 “، “فلما جائهم باياتنا اذا هم منها يضحكون 65 “، وبه راستي موسي را با آيات خويش به سوي فرعون و بزرگانش فرستاديم، پس گفت: من فرستاده ي پروردگار جهانيانم؛ پس چون آيات ما را براي آنها آورد، به ناگاه آنها به آن (از روي تمسخر) مي خنديدند.

و در سوره روم مي فرمايد: “اولم يتفكروا في انفسهم ما خلق الله السموات والارض و ما بينهما الا بالحق و اجل مسمي و ان كثيرا من الناس بلقاء ربهم لكافرون 66 “، آيا پيش خود نينديشيده اند كه خدا آسمان ها و زمين و آنچه ميان آن دو است، جز به حق و تا سرآمدي معين، نيافريده است؟ و (با اين همه) بسياري از مردم ملاقات پروردگارشان را سخت منكرند. قرآن كريم در آيه اي ديگر از سوره روم مي فرمايد: “اولم يسيروا في الارض فينظروا كيف كان عاقبه الذين من قبلهم كانو اشد منهم قوه و آثارواالارض و عمروها اكثر مما عمروها و جاء تهم رسلهم بالبينات فما كان الله ليظلمهم و لكن كانو انفسهم يظلمون 67 “، آيا در زمين نگرديدند تا ببينند عاقبت كساني كه پيش از آنها بودند، چگونه شد؟ آنها بسي نيرومندتر از ايشان بودند، و زمين را زيرو رو كردند و بيش از آنچه آنها آبادش كردند آنرا آباد ساختند، و پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان آوردند. بنابراين خدا بر آن نبود كه به ايشان ستم كند، وليكن آنها خود بر خويشتن ستم مي كردند.

در رابطه با سنت و قوانين الهي حاكم بر هستي، و جوامع و انسان ها آيات زيادي در قرآن وجود دارد. همواره اين سنت ها و قوانين الهي ثابت است، و هيچگونه تغيير و تبديل و دگرگوني در آن وجود ندارد. در اينجا به تعدادي از سنت هاي الهي اشاره مي شود:

خداوند متعال در قرآن در سوره فاطر مي فرمايد: ” استكبارا في الارض و مكرالسيي و لا يحيق المكر السيي الا باهله فهل ينظرون الا سنت الاولين فلن تجد لسنت الله تبديلا و لن تجد لسنت الله تحويلا 68 “، از سر گردن كشي در زمين و نيرنگ زشت، و نيرنگ زشت چز دامن صاحبش را نگيرد. پس آيا جز سنت ( و سر نوشت شوم) پيشينيان را انتظار مي برند؟ و هر گز براي سنت خدا تبديلي نخواهي يافت، و هر گز براي سنت خدا دگرگوني نخواهي يافت.

قرآن كريم در سوره احزاب مي فرمايد: ” ما كان علي النبي من حرج فيما فرض الله له، سنه الله في الذين خلوا من قبل و كان امرالله قدرا مقدورا 69 “. بر پيامبر در آنچه خدا براي او مقرر كرده محذوري نيست. (اين) سنت خدا است كه از دير باز در ميان گذشتگان نيز بوده وفرمان خدا همواره سنجيده و حساب شده است. قرآن مجيد در آيه ديگري از همان سوره مي فرمايد: “سنه الله في الذين خلوا من قبل و لن تجد لسنه الله تبديلا 70 “، اين قانون جاري خدا در باره كساني است كه پيش تر بوده اند، و در سنت خدا هر گز تغييري نخواهي يافت.

بنابراين ضروريست تا هرچه بيشتر به آيات و سنت هاي الهي در طول تاربخ، در طبيعت، انسان، و در جوامعه بشري بيانديشيم و آنها كشف كنيم،و قوانين حاكم بين پديده ها (آيات) را درك نمائيم.

از طريق رشد و توسعه علمي درك كنيم كه براي مثال براي بدست آوردن آب از اكسيژن و هيدروژن، از چه قانوني لازم است تبعيت نمائيم. هيدروژن و اكسيژن هر يك آيه اي از آيات الهي است. قوانين لازم براي تركيب اكسيژن و هيدروژن سنت و قوانين الهي است. ما لازم است اين سنت ها را بشناسيم تا بتوانيم از گاز هيدروژن و گاز اكسيژن آب بدست آوريم.

قانون ديگر الهي در جامعه و در طول تاريخ اين است كه، قدرتهاي استعماري، استثماري استحماري، زوال و نابودي خودشان را در دامن خودشان پرورش مي دهند؛ همانطور كه در نظام فرعوني، طاغوت، ملاء و مترفين، زوال خود را در دامن خود پرورش دادند. در طول تاريخ قدرتهاي ظالم و مفسدي كه از طريق زر و زور تزوير بر مردم حاكم مرگ و زوال خودشان را در درون خودشان با دستان خودشان پروراندند. اگر انسانها از اين قانون مندي ها را بخوبي درك نمايند، صريعتر مي توانند زمينه زوال نظام هاي استعماري و استبدادي و استحماري را فراهم نمايند، و سرعت و شتاب بيشتري را در جهت زوال و نابودي اين رژيم ها فراهم نمايند.

بنابر اين رشد و توسعه علمي بستگي به اين دارد كه چقدر ما آيات و سنت هاي الهي را درك كنيم. هرپديده يا ايه اي را به دقت بشناسيم. ارتباط آنرا با پديده ها يا ايات ديگر درك كنيم؛ و زمينه را براي رشد علمي و توليد علم فراهم نمائيم. بنابراين از جمله برنامه هاي مهمي كه، در راستاي فرمايش هاي مقام معظم رهبري است، فراهم كردن زمينه توليد علم و جنبش نرم افزاري و آزاد انديشي است. نگرش وحدت گراي توحيدي نشان مي دهد به ميزاني كه ما پيشرفت هاي علمي را درك پديده ها و سنت هاي الهي بدانيم و آنرا با تمام همت و توان خود انجام دهيم، و ان را جداي از كار عبادي ندانيم، در اين صورت به ميزاني كه در علم و فناوري پيشرفت مي كنيم به خدا نزديك مي شويم. و در اين حركت از خدا عالم مطلق ياري طلبيم. در زمينه رشد علمي به احاديث زير توجه نمائيد:

حضرت علي(ع) مي فرمايد دانش او از همه گسترده تر و كرامتش از همه افراشته تر است…71.

امام صادق(ع) مي فرمايد: “العلم سبعه و عشرون حرفا فجميع ما جائت به الرسل حرفان ….فاذا قام قائمنا اخرج و العشرين حرفا فبثها في الناس و ضم اليها الحرفين حتي يبثها سبعه و عشرين حرفا72 “؛ دانش 27 حرف يا شعبه و شاخه است. تمام آن چه پيامبران براي بشريت آوردند، دو حرف بيش نبود و مردم نيز بيش از آن دو حرف را نشناختند؛ اما هنگامي كه قائم قيام كند، 25 حرف ديگر را آشكار ساخته و در پرتو خورشيد وجودش، در ميان مردم منتشر مي سازد و آن دو حرف را نيز بدان ضميمه ساخته تا همه علوم كامل و منتشر گردد. پيامبر(ص) مي فرمايد: “يتنعم امتي في زمن المهدي(ع) نعمه لم يتنغموا قبلها قط..73؛ امت من در زمان مهدي(ع) به رفاه و نعمت هايي دست مي يابند كه پيش از آن در هيچ دوره اي دست نيافته بودند. اين احادث به رشد و توسعه علمي و فناوري اشاره مي كند كه موجب مي شود مردم در بالاترين سطح رفاه و نعمت نسبت به گذشته قرار بگيرند. اين حقيقت به نقش و اهميت توسعه و گسترش پژوهشهاي علمي و فناوري و عمراني را نشان مي دهد.

امام باقر(ع) مي فرمايد: “اذا قام قائمنا وضع الله يده علي رووس العباد فجمع بها عقولهم و كملت به احلامهم74 “؛ زماني كه قائم ما قيام كند، دستش را بر سر بندگان قرار مي دهد، پس عقل هاي آن ها جمع مي شود و خواسته هاي آنان با اين كار كامل مي شود..

علي(ع) در وصف علم و دانش و عطوفت امام مهدي(ع) مي فرمايد: “از نظر پناه دادن از همه وسيع تر، از نظر علم و دانش از همه برتر و از نظر دل رحم بودن از همه بيشتر 75 “.

امام باقر(ع) در باره علم و حكمت مي فرمايد: “در زمان آن حضرت، به شما حكمت عطا مي شود، تا جايي كه زن ها در خانه هاي خود بر اساس قرآن و سنت پيامبر خدا داوري مي كنند 76 “.

امير مومنان علي(ع) در رابطه با علم و بصيرت حضرت مهدي(ع) مي فرمايد: “السماوات و الارض عند الامام كيده من راحته، يعرف ظاهر ها من باطنها و يعلم برها من فاجرها 77 “، آسمان و زمين در نزد امام(ع) هم چون كف دست اوست، ظاهر و باطن آن ها را مي فهمد. نيك و بد آنان را مي شناسد.

در آن زمان بعلت رشد و شكوفايي علمي و فناوري، با استخراج از منابع زمين، و تبديل آن به محصولات مورد نياز انسان، بركات خداوندي آشكار مي شود. “فحينئذ تظهر الارض كنوزها و تبدي بركاتها 78 “، آن هنگام، زمين گنج هاي خود را نمايان و بركات خويش را آشكار مي كند.

” تنعم امتي في زمانه نعيما لم ينعموا مثله قط البر منهم و الفاجر، يرسل السماء عليهم مدرارا و لا تحبس الارض شيئا من نباتها و المال كدوس ياتيه الرجل فيساله فيحثوله 79 “، در دولت او مردم آن چنان در رفاه و آسايش به سر مي برند كه هرگز نظير آن ديده نشده، مال به قدري فراوان مي شود كه هر كس نزد او بيايد، درخواست كند، اموال فراواني زير پايش مي ريزد.

در آن زمان چنان علم و تكنولوژي رشد مي كند، منابع زمين كه به صورت محصولات مختلف در اختيار مردم قرار مي گيرد كه ديگر نيازمندي پيدا نمي شود.

فحينئذ تظهر الارض كنوزها و تبدي بركاتها فلا يجد الرجل منكم يومئذ موضعا لصدقته و لالبره لشمول الغني جميع المومنين 80 “، در آن هنگام، زمين گنجينه هاي خود را براي او آشكار مي سازد و بركت هايش را بيرون مي فرستد، ديگر انسان براي صدقه و بخشش محلي پيدا نمي كند، زيرا بي نيازي همه مومنان را زير پر مي گيرد.

5- بعد فناوري يا انقلاب فناوري

باساخت ماشين بخار و انقلاب صنعتي در اروپا و كشف الكتريسيته، حركت توسعه علم و فناوري سرعت يافت و روز به روز به شتاب خود افزود؛ و موجب شد تا فناوري در كليه رشته هاي صنعتي رشد و توسعه پيدا نمايد. امروزه با استفاده از سيستم هاي ارتباطي، اطلاعاتي و رايانه، رشد علمي، فناوري و توليدات صنعتي در زمينه هاي مختلف به صورت حيرت انگيزي رشد نمايد.

بظور كلي توسعه علمي و فناوري تاكنون پنج انقلاب مختلف را به خودديده است كه عبارتند از:

انقلاب اول انقلاب اسلامي پيامبر اكرم(ص) كه موجب رشد و شكوفايي علمي در چند قرن بعد از هجرت پيامبر(ص) از مكه به مدينه شد. مهد آن در سرتاسر جهان اسلام بود.

انقلاب علمي كه بين سالهاي 1520 تا 1750 ميلادي اتفاق افتاد و مهد آن در فرانسه بود. بر اساس آن انشان درك بهتري از اطرافش پيدا نمود و پايه هاي علوم گسترش يافت. در اين دوران توسعه صنعتي چنداني بوقوع نپيوست اما اشتياق زيادي به درك و شناخت طبيعت بوجود آمد.

انقلاب فناوري و صنعتي اول كه بين سالهاي 1760 تا 1850 ميلادي اتفاق افتاد. مهد اين انقلاب در كشور انگلستان بود. در اين انقلاب علوم زير بناي ابداعات و اختراعات قرار گرفت. ابداعات و اختراعات زيادي ايجاد شد. در اين زمان 1050 انجمن علمي در انگلستان ايجاد شد و رقابت بين شركت ها و موسسات افزايش يافت. در اين مرحله ابداعات و اختراعات بر اساس تلاش و كوشش شخصي دانشمندان و مبتني بر يك اتفاق بوقوع مي پيوست. در انقلاب صنعتي اول هر اختراعي منجر به ايجاد كارخانه براي توليد آن نبود.

انقلاب دوم فناوري و صنعتي در كشور آمريكا بوقوع پيوست. هنر اين انقلاب اين بود كه به انسان روش ابداع و اختراع را به صورت سيستماتيك ياد داد و توليد اختراع را پايه ريزي نمود. در اين مرحله اگر ايده اي به ذهن فردي خطور مي كرد، اين ايده به يك گروه محقق داده مي شد. ايده در آن گروه پرورش مي يافت و به نمونه سازي مي رسيد. سپس كار توليد آن انجام مي شد. در اين انقلاب، فرايند تبديل يك ايده به محصول و توليد نهايي و ارائه توليد به بازار مورد توجه قرار گرفت. اديسون مخترع برق و بنيانگذار شركت چنرال الكتريك به اين صورت توانست اختراعات بسياري به صورت سيستماتيك در دل گروهها و كارخانجاتش ايجاد نمايد.

اين انقلاب، با ايجاد سيستمي در درون خودش موجب ابداعات، اختراعات و اكتشافات زيادي در امريكا شد، و موجب شد تا ساليانه بيش از 20000 اختراع و اكتشاف در آمريكا به ثبت رسد. در اين انقلاب، به نياز مردم و بازار توجه خاصي مي شود. در اين انقلاب به همراه هر اختراع، نوعاوري و ايجاد كارخانه و توليد و تامين نياز مشري و جامعه بود. در اين انقلاب، يك سيستمي بوجود آمد كه، پرورش ايده را تسهيل و آنرا تبديل به محصول و سپس موجب ايجاد كارخانه اي مي شود. به اين صورت جهشي در فناوري و صنايع آمريكا ايجاد شد و توانست گوي سبقت را از كشور هاي اروپايي بدست آورد. براي حمايت از مخترعين، با ايجاد سيستم مالكيت معنوي، كليه حق و حقوق مخترعين براي 10 سال حفظ شد و به اين صورت اختراعات و اكتشافات سرعت و شتاب بيشتري به خود گرفت.

انقلاب سوم انقلاب فناوري و صنعتي كشور هاي جنوب شرقي آسيا است، كه در آن ارزش افزوده، نياز بازار و توليد اقتصادي و تنوع توليد مورد توجه قرار گرفت. اين انقلاب موجب رشد و شكوفايي صنعتي و اقتصادي در كشور هاي مختلفي مانند ژاپن، كره جنوبي، تايوان، چين، هنگ كنگ، سنگاپور، مالزي و غيره شد. در بعضي از اين كشور ها مانند كره جنوبي كه در پنجاه سال پيش به سختي خوراك مردم كشورشان را تهيه مي كرد، و مردم كشورش در فقر و بدبختي به سر مي بردند، امروزه با رشد و توسعه علمي و فناوري توانسته استاندارد هاي زندگي مردم را چنان بالا ببرد كه امروزه بعنوان دهمين كشور اقتصادي وصنعتي جهان شناخته شود.

براي درك و شناخت سمت و سوي فناوري سه نوع روش در طول دوره زماني از 1930 تا كنون وجود دارد كه عبارتند از:

دوره پيش بيني و حدس فناوري يا Forecasting : اين دوره مانند پيش بيني هواشناسي است كه هوا را پيش بيني مي كند و نمي تواند در آن تاثيري بگذارد. در حقيقت نقش انفعالي دارد

دوره دورانديشي و بصيرت فناوري يا Foresight : اين دوره از 1980 به بعد شروع شده است. در اين روش با تكيه به توانمنديها و منابع و امكانات موجود، تلاش مي كنند تا مسير آينده پيش بيني و بر آن تاثير بگذارند و در واقع آينده نگاري مي كنند.

دوره تجزيه و تحليل موشكافانه فناوري يا Analysis : در اين روش از راه تجزيه و تحليل و فعل و انفعالات و تاثيرات متقابل مسائل و علل و عوامل موجود و درك ملزومات تلاش مي شود به فناوري اينده جهت داده شود و جهت آن منطبق با اهداف، راهبرد ها، سياستگذاريها و برنامه ريزيها باشد. در واقع در اين روش انسان، معمار فناوري هاي اينده مي باشد و مي تواند براي رسيدن به هر فناوري برنامه ريزي و حركت نمايد.

رشد و توسعه علمي و فناوري در ايران

امروزه توسعه علمي و فناوري با سرعت زيادي در ايران در حال وقوع است. رشد و توسعه در زمينه هاي مختلفي در حال انجام است. در زمينه هاي انرژي اتمي صلح آميز، پزشكي (مانند سلولهاي بنيادي)، هوا فضا مانند ساخت و پرتاب موشك و … با سرعت زيادي انجام مي شود و سرمايه گذاريهاي زيادي انجام شده است. در ساخت يك موشك كه بيش از ده هزار قطعه دارد، با ساخت آن عرصه هاي ديگري براي ساخت و توليد محصولات ديگر باز مي شود. امروز ايراني ها نشان داده اند كه چه در داخل كشور و چه در خارج از كشور توانمندند و در همه عرصه ها رقابت پذير هستند و مي توانند هر كار بزرگي را انجام دهند.

حتي در خارج از كشور، امروزه ثروتمند ترين اقليت قومي، بالاترين تحصيل كرده قومي، كارآفرين تحصيل كرده قومي در آمريكا، ايراني ها هستند. در رده هاي مديريت تعدادي زيادي از شركت هاي آمريكايي ايراني هستند. بعنوان مثال در زمينه فناوري اطلاعات قائم مقام يا معاونت بسياري از شركت هاي بزرگ مانند ياهو، گوگل، اپل و ماكروسافت، ايراني هستند.

در ايران، نظام فن آوري با سرمايه دولتي براي فناوري هاي مختلف شكل گرفته، و علي رغم تحريم ها و به نتايج مثبتي تا كنون رسيده است. امروزه آنچه در ايران نياز داريم داشتن يك سيستم گسترده فناوري است. خوشبختانه با تهيه برنامه چهارم، و چشم انداز بيست ساله، و تهيه نقشه علمي كشور، نياز به يك سيستم فناوري گسترده هر چهبيشتر احساس مي شود.

سيستمي كه قادر باشد پر.وزه هاي بزرگي مانند انرژي اتمي را به بخش هاي مختلفي تقسيم كند و هر بخش را نيز به قيمت هاي كوچكتر تقسيم نمايد و هر جزء ان را به يكي از مراكز توسعه فناوري واگزار نمايد. در حال حاضر نياز مند چنين سيستم و مديريت هدايت چنين سيستم گسترده اي مي باشيم، تا بتوانيم اختراعات، اكتشافات و نواوري هاي زيادي توليد نمائيم و با سرعت و شتاب بيشتري حركت نمائيم تا جبران عقب افتادگي ما در طول چهار قرن اخير بشود. البته در اين زمينه مسائل مختلفي در مقابل ما قرار دارد كه لازم است با درايت آنها را حل نمائيم.

در ايران، از روش تجزيه و تحليل و بررسي نياز ها و درك عوامل موثر بر توسعه به سمت و سوي فناوري در كشور جهت داده مي شود و جهت آن منطبق با اهداف، راهبرد ها، سياستگذاريها و برنامه ريزيهايي است كه شده است. و ايران مي رود كه در آينده به فناوري هاي مورد نياز خود برسد. البته در اين حركت با موانع و مسائل زيادي روبرو مي باشد كه لازم است با درايت آن موانع را از ميان بردارد و مسائلش را حل نمايد..

مردم كشور عزيز ما همگي براي حضور حضرت مهدي(عج) منتظرند. لازمه اين انتظار آن است كه خود را در زمينه هاي مختلف، از جمله در زمينه هاي علمي و فناوري و بهره برداري در سطح مناسبي آماده نمائيم. زيرا در زمان ظهور ، سطح علمي و فناوري در سطح بسيار بالايي قرار دارد. به احاديث زير توجه نمائيد:

امير مومنان علي(ع) در باره بهره برداري از معادن و منابع زير زميني و بكار گيري علم و فناوري مي فرمايد: ” و تخرج له الارض افاليذ كبدها، و تلقي اليه سلما مقاليد ها…81 “؛ زمين آن چه را كه در اعماق خويش دارد، براي وي بيرون دهد و همه امكانات و بركات خويش را در اختيار او گذارد.

امام صادق(ع) مي فرمايد: هنگامي كه قائم ما قيام كند… زمين گنج ها و ذخاير گران بهاي خود را آشكار مي سازد( از طريق رشد پژوهشهاي علمي و فناوري)؛ آن چنان كه مردم آن را با چشم خود مي بينند (غناي مادي و معنوي مردم را فرا مي گيرد) كه نمي توانيد كسي را پيدا كنيد كه هديه شما را بپذيرد و يا زكات مال را قبول كند. همه مردم به آن چه خدا از فضلش به آن ها روزي داده برخوردار و بي نياز مي شوند82 .

در روايات از قول امام علي(ع) آمده است 83: “چون قائم آل محمد قيام كند به هر اقليمي مردي مي فرستد و به او مي گويد: فرمان تو در كف توست، چون با موضوعي مواجه شوي كه از آن سردر نياوري و نفهمي، به كف دست خود نظر كن و به هر چه در او بيني عمل نما، قشوني به قسطنطنيه مي فرستد، چون به خليج برسند چيزي بر پا هاي خود مي نويسند و روي آن راه مي روند، اهل روم آنها رامي بينند و مي گويند اينها اصحاب او هستند كه روي آب راه مي روند، پس خود او چگونه است؟ آن گاه دروازه شهر را به روي آنان باز خواهند كرد، آنها وارد مي شوند و هر چه بخواهن حكم مي نمايند84 “.

در روايت ديگري امام علي(ع) مي فرمايد: “هر گاه قائم ما قيام كند، خداوند به گوش ها و چشم هاي شيعيان ما قوه و نيرو بخشد در حالي كه بين آنها و قائم(ع) واسطه اي نباشد، با شيعيان ما تكلم فرمايد و آنها مي شنوند و به آن حضرت مي نگرند در حاليكه آن حضرت در مكان خود مي باشد84 “. امروزه از طريق اينترنت و ويدئو كنفرانس اين مسئله قابل اجرا است. همه روزه اين مسئله را دربحث هاي سياسي در صدا و سيماي جمهوري اسلامي مي بينيم كه چگونه همزمان مسئول اخبار با فردي در آمريكا، اروپا، آسيا يا آفريقا صحبت مي كند و ما هم صحبت و هم تصوير هر دو طرف را مي بينيم. امروزه خريد و فروش و طراحي و ساخت و توليد و فروش اينترنتي يك مسله عادي شده است.

امير مومنان علي(ع) مي فرمايد: “گويا قائم را مي بينم كه درپشت نجف بر اسبي سياه همراه با نقاطي سفيد و خطي سفيد در پيشاني آن سوار شده است، آن گاه آن را به حركت مي آورد و در اين هنگاه اهل همه سرزمين ها او را در پشت سرزمينشان مشاهده مي كنند85.

امام صادق(ع) مي فرمايد: ” در زمان قائم مومني در شرق برادرش را در مغرب مشاهده مي كند و آنكه در مغرب است برادرش را در مشرق مي بيند86.

در آن زمان با توجه به علم و دانش حضرت مهدي(ع) و ياران او، همه چيز از درون و بيرون زمين استخراج و در اختيار او قرار خواهند گرفت: در روايت آمده كه: “تجمع اليه اموال الدنيا كلها من بطن الارض و ظهرها 87 “، تمام اموال دنيا، از برون و درون زمين، در اختيار او گرد مي آيند.

“تظهر له كنوز الارض 88 “، گنج هاي زمين، براي او نمايان مي گردد.

“يستخرج الكنوز 89 “، گنج ها را استخراج مي كند.

در آن زمان فناوري چنان پيشرفت مي كند كه تمام منابع زمين استخراج مي شود. در اين زمينه علي(ع) مي فرمايد: “تفي الارض افلاذ كبدها امثال الا سطوان من الذهب و الفضه 90 “، زمين جگر پاره هاي خود را چون طلا و نقره بيرون مي ريزد.

6- بعد عمران و آباداني يا انقلاب عمران و آباداني

بعلت ارتباط انسان با طبيعت، و محيط اطراف خود مانند زمين، كوه ، دشت ، بيابان، باران، گرما، سرما، اسمان، دريا، درختان، جنگلها، بيابانها، كوير ها، باد ها و غيره، ضروريست تا انسان شناخت كافي نسبت به آنها و قوانين حاكم بر انها پيدا نمايد. تا انسان نتواند اين پديده ها و قوانين بين انها را نشناسد، نمي تواند بطور موثري با اين پديده ها و اياتي كه خداوند براي راحتي و تكامل انسان افريده است تعامل برقرار نموده و از آنها در جهت رشد و شكوفايي استعداد هاي نهفته در درون انسان استفاده نمايد و بدون تخريب محيط زيست استاندارد هاي زندگي خود و جامعه را بالابرد.

امروزه علوم براي استفاده بهتر از طبيعت، توجه خاصي به محيط طبيعي و اين پديده ها و قوانين حاكم بر آنها نموده است. هدف اسلام و دكترين مهدويت از شناخت طبيعت، از يك طرف شناخت خالق اين پديده ها، آيات و قوانين الهي حاكم بر طبيعت است، و از طرف ديگر بهره برداري موثر از طبيعت و توزيع عادلانه اين ثروت خدا داري در جامعه، و بالا بردن سطح رفاه عمومي نه تنها براي جامعه كنوني، بلكه براي انسان هاي آينده و بدون تخريب طبيعت است. با اين ترتيب اگر نياز به بريدن يك درخت مي باشد، بجاي آن لازم است چند نهال از همان درخت كاشته شود.

خداوند متعال انسانها را براي شناخت ايات، و پديده ها و طبيعت و قوانين حاكم بر آنها دعوت مي كند، و در سوره بقره مي فرمايد: “ان في خلق السماوات والارض واختلاف الليل والنهار ولفلك التي تجري في البحر بما ينفع الناس و ما انزل الله من السماء من ماء فاحيا به الارض بعد موتها و بث فيها من كل دابه و تصريف الرياح والسحاب المسخر بين السماء والارض لايات لقوم يعقلون 91 “، بي گمان در آفرينش آسمان ها و زمين و آمد و شد شب و روز و كشتي ها كه بر كسب منافع مردم به دريا روانند و آبي كه خدا از آسمان فرو فرستاد پس زمين مرده را به آن زنده نمود و همه گونه جنبنده در آن منتشر ساخت و گردش باد ها و ابر هاي مهار شده ي ميان آسمان و زمين، (در همه اينها) مسلما براي قومي كه بينديشند نشانه هايي است.

در آنزمان ديگر بيابان و كويري باقي نمي ماند به هرجا كه مسافرت كني زمين شاداب، و گياهان با طراوت مي بيني، و بوي طراوت و تازگي به مشام مي رسد و همه جا سرسبزي موج مي زند.

در روايت ديگر آمده است:

“و لو قد قائمنا لا نزلت السمائ قطرها و لا خرجت الارض نباتها و …. حتي تمشي المراه بين العراق الي شام لا تضع قدميها الا علي النبات 92 “، قائم ما كه قيام كند، آسمان باران خويش را فرو مي فرستد وزمين گياهان خويش بيرون مي فرستد و … تا جايي كه زن از عراق تا شام (كه اكنون كويري و بيابان است) برود و پاي خود را جز بر روي گياه نگذارد “.

در آن زمان گياهان از دل زمين بيرون مي آيند و درختان ميوه هاي خود را آشكار و زمين خود را براي ساكنانش زيبا مي سازد.

گتعطي السماء قطر ها و الشجر ثمر ها و الارض نباتها و تزين لاهلها 93، آسمان بارانش را فرو ريزد، درختان ميوه هاي خود را آشكار مي سازد. زمين گياهان خود را بيرون مي فرستد و براي ساكنان خود آرايش مي كند.

حضرت مهدي(ع) حيات بخشي است كه اهداف و آرزوي تمامي انبياء و اوصيا را محقق خواهد كرد.

امام صادق(ع) در تفسير آيه شريفه “اعلموا ان الله يحيي الارض بعد موتها 94 “، بدانيد كه خداوند زمين را پس از مرگش زنده مي سازد؛ مي فرمايد: “گفر اهلها فيحيها الله بالقائم 95 “، پس از مرگ زمين به وسيله كافر شدن مردم، خداوند آن را به وسيله قائم(عج) زنده مي كند.

روايت شده است: ” انه يبلغ سلطانه المشرق و المغرب و تظهر له الكنوز و لا يبقي في الارض خراب الا يعمر 96 “ف حكومت مهدي موعود(عج) شرق و غرب عالم را فرا مي گيرد، و گنج هاي نهفته در زمين براي او آشكار مي شود، و هيچ جاي ويراني در زمين باقي نمي ماند و همه آنها آباد مي گردد.

در روايت ديگر آمده است: ” و تعمر الارض و تصفو و تزهو بمهديها و تجري به انهارها 97 “، زمين به وسيله مهدي(عج) آباد، خرم و سرسبز مي شود و به وسيله آن چشمه سارها روان مي گردد.

از رسول اكرم(ص) روايت شده كه خداوند در شب معراج به من فرمودند: ” به واسطه قائم از خاندان تو زمين خود را با تسبيح و تهليل و تقديس و تكبير و تمجيد خود آباد مي سازم، و زمين را از دشمنان پاك مي سازم و دوستان خود را وارث آن مي گردانم 98 “

در روايتي آمده است: ” يبلغ سلطانه المشرق و المغرب، و يظهر الله عز و جل به دينه علي الدين كله و لو كره المشركون، فلا يبقي في الارض خراب الا قد عمر 99 “، فرمان روايي مهدي موعود(ع) شرق و غرب عالم را در بر مي گيرد، خداوند به واسطه او دين خود را بر همه اديان غالب مي گرداند و در زمين خرابه اي باقي نمي ماند و همگي آباد مي شود.

در انقلاب جهاني مهدوي فقر و بيچارگي و تهي دستي ريشه كن مي شود و رفاه عمومي محقق مي شود.

از رسول اكرم(ص) روايت شده كه فرمودند: “در دوران حكومت مهدوي، مردم به گونه اي از نعمت هاي الهي بهره مند مي شوند كه در تاريخ بشر بي سابقه بوده است، در آن دوران زمين همه خوردني هاي خود را در اختيار بشر قرار مي دهد و اموال روي هم انباشته نخواهد بود، به گونه اي كه افراد به سهولت از آن بهره مند مي گردند 100 “.

نتيجه گيري:

در اين مقاله به اختصار در باره عدالت و ابعاد مختلف اعتقادي، اخلاقي، فرهنگي، علمي، فناوري و آباداني زمينه سازي شرايط ظهور و انقلاب جهاني مهدوي بحث و بررسي شد. براي آماده سازي شرايت ظهور ضروري است تا با انقلابي اعتقادي و اخلاقي درونمان و محيط اطرافمان را پالايش كنيم و با انقلاب تحقيقات علمي، روابط بين پديده ها (قوانين علمي) را درك كنيم و مسائلمان را كنكاش و راه حل هاي اعتقادي و علمي برايش پيدا كنيم و براي مردم جهان از نظر اعتقادي، اخلاقي و علمي الگو باشيم همانطور كه پيامبر اكرم (ص) براي ما اسوه و نمونه و الگو بود. آنگاه با انقلاب فناوري و عمراني در جهت تحقق اهداف مهدويت و نياز هاي مادي و معنوي در ابعاد سخت افزاري و نرم افزاري آنرا تامين كنيم و زمينه را براي آماده سازي شرايط ظهور و انقلاب جهاني مهدوي آماده كنيم.

 

 

 

 


منابع:

 

1- عهد اتيق، مزامير، مرمور، 37، بند هاي 9-18 و 96، بند هاي 10-13.

2- همان، حيقوق نبي، فصل 2، بند هاي 3-5.

3- همان، اشعياي نبي، فصل 65 بند هاي 9-13 و 18-20.

4- همان، دانيال نبي، فصل 12، بند هاي 1-5 و 10-13.

5- در اناجيل چهار گانه و ملحقات آنها 80 بار واژه “پسرانسان ” تكرار شده، كه تنها 30 مورد آن با حضرت عيسي(ع) تطبيق مي كند و 50 مورد ديگر از منجي ديگري در آخر الزمان خبر مي دهد ( مستر هاكس آمريكايي، قاموس كتاب مقدس، ص 219).

6- عهد جديد، انجيل لوقا، فصل 12، بند هاي 35 و 36.

7- عيون الاخبار، ج 1، ص 47.

8- يونس، 20.

9- كمال الدين، ج 1ف ص 268.

10- بحار الانوار، ح 51، ص 115.

11- حيدري نيك، مجيد، عدالت، قرآن، مهدويت، فصلنامه علمي تخصصي انتظار موعود، شماره 14، 1383

12- ذخائر العقبي، ص 136.

13- قاموس الرجال، ج 4، ص 29.

14- كمتل الدين، ج 1، ص 288.

15- اعلامالوري، ج 2، ص 248.

16- كمال الدين، ج 2، ص 383.

17- كمتل الدين، ج 2، ص 409.

18- كافي، ج 6، ص 444.

19- علل الشرايع، ص 198؛ نعماني، الغيبه، ص 141

20- فرازي اززيارت روز جمعه ويژه امام مهدي(عج)، مفاتيح الجنان باب اول فصل چهارم

21- مطهري مرتضي، عدل الهي، ص 38

22-غرر الحكم، ص 407

23- بحار، ج 78، ص 83

24-كمال الدين، ج 2، ص 428.

25- كاظمي، عدالت در انديشه سياسي اسلام، ص 27.

26-معجم، احاديث الامام المهدي، ج 3، ص 295.

27- ماهنامه موعود، ش 35، ص 30، به نقل از كافي، ج8، ص 362

28- نعماني، الغيبه، ص 229.

29-مقام معظم رهبري، جمهوري اسلامي، 4/9/78

30- مقام معظم رهبري، نيمه شعبان مشهد 7/3/62

31- نهج البلاغه، خطبه 138

32- بحار الانوار، ج 52، ص 352.

33- دكتر حسن بلخاري، اقتراح اجتماعي، فصل نامه علمي تخصصي انتظار موعود، ش 14، ص291

34- غلام رضا صالحي، مهدويت و اهداف نظام تربيتي اسلام،فصل نامه علمي-تخصصي موعود شرق، ش 4، ص 150

35- سوره طلاق، آيه 12.

36- غيبت نعماني، 233.

37- شرح نهج البلاغه /1/113

38- الزام الناصبه، 288؛ روزگار رهايي،475.

39- اعلام الوري، 435، روزگار رهايي، 462.

40- آيت الله حائري شيرازي، عدالت مهدوي در قرآن، فصل نامه علمي تخصصي انتظار موعود، ش 14، ص30.

41- بحار الانوار، ج 52، ص 372.

42-بحار الانوار، ج 52، ص 336، ج 71.

43- السيد هاشم الحسيني البحراني، البرهان في تفسير القرآن، بنياد بعثت، تهران، بي تا، ج 4، ص 173؛

44-احمدبن محمد مهدي النراقي، عوائد الايام، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامي، 1375، ص 632.

45- منتخب الاثر، ص 474.

46-بحار الانوار، ج 51، ص 84.

47- بحار الانوار، ج 52، ص 373.

48- غيبت طوسي، 187.

49-بنابيع الموده، ص 92، روزگار رهايي، ص 500.

50- بحار الانوار، ج 51، ص 29.

51- Robert A. frosch General Motors Crop.

52- Jhon A. Armstrong, IBM Corp.

53- Fomio kodma, National Institute of Science and Technology Pohcy, Japan

54- ينابيع الموده، ج 3، ص 78 .

55- سوره مجادله، آيه 11.

56- اختصاص مفيد، ص 217.

57- مهدي موعود، پيشين، ج 2، ص 244 0به نقل از ارشاد شيخ مفيد، ص 364).

58- همان، ص 246.

59- امام مهدي از ولادت تا ظهور، پيشين، ص 773 (به نقل از بحارالانوار، ج 52، ص 391.

60- همان، (به نقل از كافي، جلد 8، ص 240.

61- سوره روم، 24.

62-سوره روم، 22.

63- سوره بلد، 19.

64-سوره زخرف، 46.

65- سوره زخرف، 47.

66-روم،8

67- روم، 9

68- سوره فاطر، 43.

69-سوره احزاب، 38.

70- همان، 62

71- روزگار رهايي، ج 1، ص 84.

72- بحارالانوار، ج 52، ص 336، ج 73.

73- بحارالانوار، ج 51، ص 83.

74- منتخب الاثر، ص 607

75- اثبات الهداه، ج 3، ص 538.

76- نعماني، الغيبه، ص 239.

77- الزام الناصب، ص 11.

78- ارشاد /2/384

79- روضه الواعظين، 2، 485.

80- ارشاد، 2، 384.

81- نهج البلاغه، خطبه 138

82- بحار الانوار، ج 52، ص 337..

83- نعماني، الغيبته، ص 319، بحارالانوار، ج 53، ص 265..

84- الكافي، ج 8، ص 241.

85- بيان الائمه، ج 3، ص 169.

86- منتخب الاثر، ص 597، ج 2.

87- علل الشرايع، 1، 161 باب 129.

88- خرائج، 3، 1165.

89- كشف الغمه، ج 2، 470.

90- يناييع الموده، ج 3، ص 86؛ روزگار رهايي، 601.

91- سوره بقره، آيه 164.

92-خصال /2/626

93- بشاره الاسلام، ص 71، روزگار رهايي، ص 639.

94-حديد، 17.

95- الزام الناصبه، ص 244؛ روزگار رهايي ص 636.

96-بنابيع الموده، ج 2، ص 529.

97- ينابيع الموده، ج 3، ص 78 و 132.

98- منتخب الاثر، ص 168.

99-شيخ صدوق، امالي، ص 231.

100- منتخب الاثر، ص 473،؛ المستدرك علي الصحيحين، ج 4، ص 558.

نويسنده: مرتضي صادق عمل نيك

Loading

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here
Captcha verification failed!
CAPTCHA user score failed. Please contact us!