نشانه‌هاي بسياري نسبت به وقوع يك بحران جدّي در زنجيره توليد و عرضه مواد غذايي هشدار مي‌دهند. نشانه‌هايي همچون از بين رفتن خاك مرغوب كشاورزي و ذخاير آب زيرزميني در بسياري از مناطق خشك جهان، افزايش شديد بهاي مواد غذايي در طول يك سال گذشته و مهم‌تر از همه، افزايش فزاينده قيمت نفت كه شايد بحران‌هاي اخير در برخي مناطق نفت‌خيز شمال افريقا و خاورميانه به آن دامن خواهد زد چشم‌انداز تيره‌اي را به ويژه فراروي كشورهاي فقيرتر جهان و كشورهايي همچون امريكا قرار خواهد داد.
مايكل اسنونايدر1
چكيده
نشانه‌هاي بسياري نسبت به وقوع يك بحران جدّي در زنجيره توليد و عرضه مواد غذايي هشدار مي‌دهند. نشانه‌هايي همچون از بين رفتن خاك مرغوب كشاورزي و ذخاير آب زيرزميني در بسياري از مناطق خشك جهان، افزايش شديد بهاي مواد غذايي در طول يك سال گذشته و مهم‌تر از همه، افزايش فزاينده قيمت نفت كه شايد بحران‌هاي اخير در برخي مناطق نفت‌خيز شمال افريقا و خاورميانه به آن دامن خواهد زد چشم‌انداز تيره‌اي را به ويژه فراروي كشورهاي فقيرتر جهان و كشورهايي همچون امريكا قرار خواهد داد. مردمان اين كشور آنچنان به فروشگاه‌هاي انباشته از انواع مواد خوراكي ارزان‌قيمت عادت كرده‌اند كه بعيد مي‌نمايد بتوانند هيچ حالت ديگري را حتي در ذهنشان تصور كنند. نويسنده اين مطلب مي‌پرسد: به راستي، در صورت وقوع چنين بحراني، بر سر ميليون‌ها نفر انساني كه حتي هم اكنون نيز قادر به تأمين تمام نيازهاي غذايي خود نيستند چه خواهد آمد ؟
آن دسته از كساني كه هنوز متوجه نشده‌اند، خوب است بدانند جهان در آستانه يك بحران غذايي تمام‌عيار قرار دارد. اين بحران از جنبه‌هاي زيادي بر شما و خانواده‌تان تأثير خواهد گذاشت. شايد اين بحران، امروز يا فردا از راه نرسد، ولي در آمدن آن هيچ ترديدي نيست.
آن دسته از كساني كه هنوز متوجه نشده‌اند، خوب است بدانند جهان در آستانه يك بحران غذايي تمام‌عيار قرار دارد. اين بحران از جنبه‌هاي زيادي بر شما و خانواده‌تان تأثير خواهد گذاشت. شايد اين بحران، امروز يا فردا از راه نرسد، ولي در آمدن آن هيچ ترديدي نيست. آب و هواي نامساعد و مصيبت‌هاي طبيعي هولناك، در طول دو سال گذشته، در بسياري از مناطق جهان، آثار وخيمي بر توليد محصولات كشاورزي گذاشته‌اند. قيمت نفت افزايش پيدا كرده است. كل اقتصاد جهاني بر اساس توانايي استفاده از مقادير هنگفت نفت گران‌قيمت براي توليد مواد غذايي و ديگر كالاهاي ارزان‌قميت و حمل و نقل آنها از مسافت‌هاي بسيار دوردست شكل گرفته است. بدون نفت ارزان، اين بازي به كلي تغيير مي‌كند. خاك مرغوب با روند روزافزوني، در حال تخريب و سفره‌هاي آب زيرزميني در سراسر جهان با روندي هشداردهنده در حال استخراج است. قيمت جهاني مواد غذايي نيز چندي است گراني جديدي را تجربه مي‌كنند و اين افزايش قيمت با شدت ادامه دارد. به اين ترتيب، زماني كه صدها ميليون نفر از انسان‌ها از پس هزينه تأمين خورد و خوراك خود برنيايند، بر سر جهان ما چه خواهد آمد؟
بيشتر امريكاييان به گونه‌اي به سوپرماركت‌هاي انباشته از اجناس ارزان قيمت عادت كرده‌اند كه حتي نمي‌توانند زندگي به روش ديگر را به فكرشان راه دهند. متاسفانه اين دوران در حال پايان يافتن است.
شاخص‌هاي متعددي حكايت از آن دارند كه ما اكنون در حال ورود به دوراني هستيم كه در آن، غذاي كافي براي تمام مردم جهان وجود نخواهد داشت. با افزايش رقابت‌ها بر سر عرضه مواد غذايي، قيمت آنها به رشد خود ادامه مي‌دهد. در برخي موارد، اين قيمت‌ها هم اكنون نيز در حال افزايش هستند.
نگاهي بيندازيم به برخي دلايلي كه تعداد فزاينده‌اي از كارشناسان به اين اعتقاد رسيده‌اند كه نشانه‌هاي يك بحران مواد غذايي مخوف در افق پديدار است.
بر اساس اعلام بانك جهاني، از ژوئن گذشته، 44 ميليون نفر در سراسر جهان به دليل افزايش بهاي مواد غذايي، به ورطه فقر شديد رانده شده‌اند.
جهان با نرخي حيرت‌انگيز در حال از دست دادن خاك مرغوب كشاورزي است. به گفته لستر براون، «يك سوم زمين‌هاي كشاورزي جهان با روندي سريع‌تر از شكل‌گيري اين خاك از طريق فرآيندهاي طبيعي، در حال از دست دادن خاك مرغوب خود هستند».
به دليل يارانه‌هاي اتانول كه در امريكا پرداخت مي‌شود، در حال حاضر، از حدود يك سوم كل ذرت توليدي در امريكا براي تهيه سوخت استفاده مي‌شود همين امر فشار شديدي بر بهاي ذرت وارد مي‌آورد.
به دليل نبود آب، برخي كشورهاي خاورميانه مجبور شده‌اند براي تأمين مواد خاك مرغوب با روند روزافزوني، در حال تخريب و سفره‌هاي آب زيرزميني در سراسر جهان با روندي هشداردهنده در حال استخراج است. قيمت جهاني مواد غذايي نيز چندي است گراني جديدي را تجربه مي‌كنند و اين افزايش قيمت با شدت ادامه دارد. به اين ترتيب، زماني كه صدها ميليون نفر از انسان‌ها از پس هزينه تأمين خورد و خوراك خود برنيايند، بر سر جهان ما چه خواهد آمد؟
غذايي اصلي‌شان، به كشورهاي ديگر اتكا كنند. پيش‌بيني شده است كه تا سال 2012، هيچ گندمي در عربستان سعودي توليد نخواهد شد.
ذخاير آب در سراسر جهان به دليل بهره‌برداري بيش از حد، با نرخي هشداردهنده در حال تمام شدن است. بر اساس اعلام بانك جهاني، در چين، 130 ميليون نفر و در هند، 175 ميليون نفر از غلاتي تغذيه مي‌كنند كه با آب به دست آمده از سفره‌هايي كاشت مي‌شوند كه نرخ جاي‌گزيني آنها از برداشت آنها، بيشتر است. به اين ترتيب، زماني كه كل اين آب‌ها به پايان برسند، چه اتفاقي مي‌افتد؟
در ايالات متحده، تلف كردن نظام‌مند سفره آب زيرزميني اوگالا مي‌تواند صبحانه امريكايي‌ها را به كاسه اي خاك تبديل كند. بيماري سالي نظير زنگ‌زدگي UG99 گندم، به صورت روزافزون، در حال از بين بردن بخش‌هاي بزرگي از توليد مواد خوراكي جهان است.
سونامي و بحران اتمي كه پس از آن در ژاپن رخ داد، مناطق كشاورزي پهناوري را در اين كشور غير قابل استفاده كرده است. افراد زيادي وجود دارند كه معتقدند در نهايت، اراضي قابل توجهي از شمال ژاپن به دليل آلودگي به مواد راديواكتيو، غيرقابل كشت اعلام خواهند شد. فقط اين نيست. هم اكنون افراد زيادي قانع شده‌اند اقتصاد ژاپن كه سومين اقتصاد جهان است، در نتيجه اين بحران در مرز فروپاشي قرار گرفته است.
قيمت نفت مي‌تواند عاملي بزرگ‌تر در اين فهرست باشد. شيوه توليد مواد خوراكي ما به شدت به نفت وابسته است. شيوه‌هاي حمل و نقل مواد كشاورزي ما نيز به نفت متكي است. زماني كه قيمت نفت سر به آسمان بزند، كل سيستم توليد مواد خوراكي بسيار گران تمام خواهد شد. اگر قيمت نفت همچنان بالا بماند، ما شاهد قيمت بالاتر مواد غذايي خواهيم بود، به گونه‌اي كه برخي اشكال توليد مواد غذايي، ديگر اقتصادي نخواهد بود.
در برخي موارد ممكن است جهان كمبود شديد كود را تجربه كند. به نظر دانشمندان «ابتكار جهاني تحقيقات فسفر»، در سي يا چهل سال آينده، ديگر ذخاير فسفر جهان براي تأمين نيازهاي كشاورزي كافي نخواهد بود.
تورم مواد غذايي هم اكنون بسياري از اقتصادها را در گوشه و كنار جهان تضعيف كرده است. براي نمونه هند در حال سروكله زدن با يك تورم مواد غذايي سالانه هيجده درصدي است. بنا بر اعلام سازمان ملل، قيمت جهاني مواد غذايي در ماه فوريه به سقفي به كلي جديد خواهد رسيد.
بنا بر اعلام بانك جهاني، قيمت جهاني مواد غذايي در طول دوازده ماه گذشته سونامي و بحران اتمي كه پس از آن در ژاپن رخ داد، مناطق كشاورزي پهناوري را در اين كشور غير قابل استفاده كرده است. افراد زيادي وجود دارند كه معتقدند در نهايت، اراضي قابل توجهي از شمال ژاپن به دليل آلودگي به مواد راديواكتيو، غيرقابل كشت اعلام خواهند شد. فقط اين نيست. هم اكنون افراد زيادي قانع شده‌اند اقتصاد ژاپن كه سومين اقتصاد جهان است، در نتيجه اين بحران در مرز فروپاشي قرار گرفته است.
36 درصد افزايش يافته است.
قيمت خرده‌فروشي گندم از تابستان گذشته، بيشتر از دو برابر شده است.
قيمت خرده‌فروشي ذرت از تابستان گذشته حدود دو برابر شده است.
قيمت خرده‌فروشي سويا از ژوئن گذشته حدود پنجاه درصد افزايش يافته است.
قيمت خرده‌فروشي آب پرتقال از سال 2009 تاكنون دو برابر شده است.
حدود سه ميليارد نفر از مردم جهان با دستمزدي معادل دو دلار يا كمتر از دو دلار در هر روز زندگي مي‌كنند و جهان حتي پيش از آغاز سال جاري در آستانه بحران اقتصادي قرار داشت.
سال 2011 تا همين جا، يكي از آشوب‌زده‌ترين سال‌ها از زمان جنگ جهاني دوم به اين سو بوده است. موج انقلاب‌ها، خاورميانه را درنورديده‌اند؛ ايالات متحده در يك جنگ داخلي در ليبي درگير شده است، اروپا در آستانه سقوط مالي قرار دارد و دلار امريكا رو به موت است. هيچ كدام از اين موارد، خبر خوبي براي توليد مواد غذايي در سطح جهان نيستند.
پيوسته شايعاتي از كمبود برخي از بزرگ‌ترين ذخاير اضطراري مواد غذايي در امريكا وجود داشته است. مطلب زير، چيكده‌اي از «اخطار ويژه» اخير است كه به شبكه خبري رايدرز ارسال شده است: «به پيرامون خود نگاهي بيندازيد. عناوين خبري را بخوانيد. بزرگ‌ترين كارخانه‌هاي توليد مواد خوراكي، يد پتاسيم و ديگر توليدكنندگان توليدات اضطراري را نگاه كنيد كه در عمل فروشگاه‌هاي اينترنتي خود را تعطيل كرده‌اند و اعلان‌هايي همچون اين اعلان‌ها را در وب‌سايت رسمي مونتن‌هاوس و وب‌سايت كارخانه تايروسيف بخوانيد كه توضيح داده‌اند به دليل تقاضاهاي بسيار شديد، آنها در حال تعطيل كردن فروش‌هايشان براي مدت‌زماني نامشخص هستند و اميدوارند روزي دوباره فعاليت خود را از سر گيرند».
اين همه چه معنايي دارد؟ معناي آنها اين است كه ما زمان زيادي نداريم. سال‌هاي سال است كه هشداردهندگان نعره و فرياد كشيده‌اند يك بحران مواد غذايي در راه است. از اينجا به بعد، ديگر چيز زيادي وجود ندارد كه درباره آن هشدار داده شود. قيمت مواد غذايي شروع به بالا رفتن كرده است، ولي حقيقت اين است كه مغازه‌هاي ما هنوز انباشته از ميزان عظيمي مواد غذايي به نسبت ارزان‌قيمت هستند.
با اين حال، انسان بايد احمق باشد كه اين نشانه‌هاي هشداردهنده را نبينيد. درست به آنچه بعد از يازدهم مارس در ژاپن رخ داد، نگاه كنيد. قفسه‌هاي مغازه‌ها بي‌درنگ، به كلي خالي شدند.
قرار نيست اين اتفاق امروز رخ دهد، شايد فردا نيز رخ ندهد، ولي يك بحران غذايي بزرگ به زودي از راه خواهد رسيد. در اين صورت، شما و خانواده‌تان چه خواهيد كرد؟ شايد بد نباشد از هم‌اكنون كم كم به حال آن موقع خود فكري كنيد.
منبع:
http://theeconomiccollapseblog.com/archives/20-signs-that-a-horrific-global-food-crisis-is-coming.
1. Michael Snyder، نويسنده و پژوهشگر مسائل اقتصادي.
نشریه سیاحت غرب شماره 94
