امام حسن مجتبی(ع) هم اکنون چهره‌ای محبوب نزد قاطبه مسلمانان ـ شیعه و سنی ـ است؛ به شکلی که حتی مسلمانان اندونزی یا صوفیه آفریقا، مدح ایشان را می‌خوانند. از سوی دیگر آن مصائب را در حیات ایشان داریم. آیا این محبوبیت در صدر اسلام هم وجود داشت؟

امام مجتبى - عليه السّلام - قبل از شهادتش ، بنى هاشم را از فتنه اى كه خوف داشت بخاطر دفن وى در كنار قبر پيغمبر - صلّى اللّه عليه وآله - به وسيله بنى اميه برپا شود، بيم داد. به همين جهت به برادرش ‍ سيدالشّهداء وصيت نمود كه اگر ديد باد مخالف مى وزد، جلو شرّ را بگيرد و حضرتش را در قبرستان بقيع نزديك جدّه اش فاطمه بنت اسد دفن كند و نگذارد قطره خونى در اين راه ريخته شود.

سؤال: اين‏كه فرموديد: «اگر امام حسن (علیه السّلام) صلح نمى‏كرد، تاريخ او را ملامت مى‏كرد كه چرا با اين‏كه مى‏توانستى شرايط خود را در صلحنامه بگنجانى، اين كار را نكردى؟» درست به نظر نمی‏رسد، زيرا مردم فرستادن كاغذ سفيد امضاء براى امام حسن (علیه السّلام) را يك نيرنگ تلقّى مى‏كردند؛ چرا كه اين كار بدين معنى است كه تو هرچه مى‏خواهى بنويس، من كه حرف‏هاى تو را قبول ندارم. معاويه را مردم در زمان حضرت امير شناخته بودند...

همین که امام حسین(ع) بدن مبارک برادرش را به سوی مزار پیامبر(ص) حرکت داد، همان اتفاقی افتاد که سبط اکبر پیامبر(ص) پیش‌بینی کرده بود: جمعى به این گمان که مى‏خواهى مرا در کنار قبر جدم به خاک بسپاری، مقابلتان می‌ایستند.

شهادت امام علی علیه السلام به دست خوارج سد بزرگی را از سر راه پادشاهی معاویه برداشته، باعث شادی فراوان او شد. اما اکنون مشکلی دیگر در راه بود. فرزند بزرگ امام، یعنی حسن بن علی علیهما السلام در کوفه بود و کوفیان، که از تسلط معاویه بر شهر خود بیم داشتند، با ایشان بیعت کرده بودند.(1) امام حسن علیه السلام به عنوان خلیفه مسلمین چندین نامه به معاویه نوشته، او را از سرکشی بازداشت. اما ...