در روایات به این مسأله اشاره شده که یاران امام عصر، علیه السلا م، را جوانان تشکیل می دهند و میانسال و کهنسال در میانشان – جز به ندرت – پیدا نمی شود.
بخش دوم
اشاره
یاری کنندگان حضرت مهدی(عج) دوگروه هستند که در قیام آن حضرت مشارکت می کنند. گروه نخست زمینه سازان که بستر ظهور و قیام را فراهم می سازند و گروه دوم انصار امام زمان می باشند.
نوشته ی حاضر، چهار گروه از زمینه سازان قیام را بررسی می کند که از مشرق، خراسان، قم و ری و یمن هستند و نیز به دو گروه از انصار که گروهی را محکم و استوار و گروهی دیگر را مبارزه با نافرمانی می گویند، می پردازد.
به دنبال آن برنامه ی زمینه سازان و انصار را که در روایات مطرح شده است، بیان می کند.
گروه <زمینه سازان> در منابع اسلامی
دسته ای از روایات که مؤ ید یکدیگرند، از شیعه وسنّی، دربارهِ گروه زمینه سازان رسیده است. این نصوص برخی مناطق معروف اسلامی را که این گروه از آنجا برخواهند خاست، مشخص کرده اند. مهم ترین این مناطق عبارتند از: مشرق وخراسان (که منظور از مشرق همان خراسان است)، قم، ری ویمن.
در روایات زیر، گروه زمینه سازان به مناطق فوق منتسب شده اند:1- زمینه سازان مشرق <حاکم> در مستدرک صحیحین از عبدالله بن مسعود نقل کرده است
وی گفت:
<اَتانا رسول الله(ص) فخرج الینا مستبشراً یُعرف السّرور فی وجهه، فما سألناه عن شیءٍ الاّ اخبرنا به ولا سکتنا اِلاّ ابتداءنا حتّی مَر فتیهٌ مِن بنی هاشم منهم الحسن والحسین، فلمّا راهم التزمهم وانهملت عیناه، فقلنا: یا رسول اللّه، ما نزال نری فی وجهک شیئاً نکره؟ فقال: اِنّا اهل بیتٍ اختار اللّه لنا الاخره علی الدّنیا، وانّه سیلقی اهل بیتی من بعدی تطریداً وتشریداً فی البلاد حتّی ترتفع رایاتٌ سودٌ فی المشرق، فیسألون الحقّ لا یعطونه، ثم یسألون فلا یعطونه، ثمّ یسألونه فلا یعطونه – فیقاتلون – فینصرون. فمن ادرکه منکم ومِن اعقابکم فَل یَأتِ اِمامَ اهل بیتی، ولو حَبَو ا علی الثّلج، فانّها رایات هُدی، یدفعونها الی رجلٍ مِن اهل بیتی>.1
<[روزی] رسول خدا، صلّی اللهُ علیه وآله وسلّم، با شادمانی تمام به سوی ما آمد، به گونه ای که برق شادی در نگاهش می درخشید. هر چه می پرسیدیم، پاسخ می گفت، وهرگاه سکوت می کردیم، خود شروع می فرمود؛ تا آن که گروهی از جوانان بنی هاشم – که امام حسن وامام حسین،علیهماالسلا م، – در میانشان بودند، آمدند که از مقابل ما بگذرند.
حضرت همین که آنان را دید در آغوششان کشید واشک از دیدگان مبارکش جاری شد. گفتیم: ای فرستادهِ خدا! چیست که پیوسته در چهرهِ شما چیزی می بینیم که خوش نداریم. فرمود: ما خاندانی هستیم که خدای تعالی آخرت را در مقابل دنیا برای ما برگزیده است. پس از من خاندانم رانده وآوارهِ شهرها گردند تا آن که پرچم هایی سیاه در مشرق سربلند کنند.
حق را طلبند وبدیشان ندهند، در برهه ای دیگر حق را طلب کنند وبدیشان ندهند، وباز نیز چنین شود، پس آن گاه نبرد کنند وپیروز شوند. [سپس فرمود:] هر که از شما یا فرزندان تان چنین روزی را درک کرد نزد امامی که از خاندانم می باشد، حاضر شود – اگرچه جامه به خود پیچد وبر برف گام نهد – زیرا این پرچم ها پرچم های هدایتند که آن ها را به مردی از خاندانم تقدیم کنند.>
ابی خالد کابلی از حضرت امام جعفر صادق، علیه السلا م، روایت کند که فرمود:
<کَأَ نّی بقومٍ قد خرجوا بالمشرقِ یطلبون الحقّ فَلا یُعَط ونَهُ ثُم یطلبونه، فاذا رَاَو ا ذلِکَ وَضَعُوا سُیُوفَهُم عَلی عَواتِقِهِم فیعطون ما شاوُِوا فلایقبلونه حتّی یقوموا ولایدفعونها الاّاِلی صاحبکم قَت لاهُم شُهَداءُ، اَمااِنّی لَو اَد رَک تُ ذلِکَ لاَ بقیتُ نَف سی لصاحب هذاالامر>.2
<گویا می بینم مردمی را که در مشرق قیام کرده اند وحق را می طلبند وبدیشان داده نمی شود، ولیکن از پای نمی نشینند. از این رو سلاح بر می گیرند، در نتیجه آنچه می خواستند بدیشان داده می شود، اما نمی پذیرند تا آن که قیام می کنند و حکومت را به کسی جز صاحب شما [امام عصر(عج)] تحویل نمی دهند. کشته شدگان از آنان، شهیدند. آگاه باشید که اگر من در آن زمان حضور داشتم، وجودم را وقف صاحب این امر می کردم.>
2- زمینه سازان خراسان
محمد بن حنفیه، در روایتی که به صور مختلف نقل شده ولیکن ظهور دارد که از امام علی، علیه السلا م، است، گوید:
<ثُم تخرج رایه مِن خُراسانَ یهزمون اصحاب السّفیانی حتّی تنزل ببیت المقدس توطیء للمهدی سلطانه.>3
<پرچمی از خراسان بیرون می آید، [حاملان این پرچم] اصحاب سفیانی را شکست داده تا به بیت المقدس می رسند وزمینهِ حکومت حضرت مهدی(عج) را فراهم می سازند.>
3- زمینه سازان قم و ری
علاّمهِ مجلسی در بحارالانوار روایت کرده است:
<رجلٌ مِن اَهلِ قُم یدعو النّاس الی الحقّ یَجتمع معه قومٌ کَزُبرِ الحدیدِ، لا تزلّهم الریاح العواصف، لا یَمِلُّونَ من الحرب ولا یجبنونَ وعلی اللّه یتوکّلونَ والعاقبه للمتّقین.>4
<مردی از اهالی قم مردم را به حق می خواند، گروهی که دل های آنان چون پاره های آهن است گرد او جمع شوند، طوفان های سخت نلرزاندشان، از جنگ خسته نشوند وبیمی به خود راه ندهند، بر خدا توکّل کنند وعاقبت [نیک] از آن پرهیزگاران است.>
4- زمینه سازان یمن
حضرت امام محمدباقر، علیه السلا م، درباره ی رهبری یمانی قبل از ظهور امام عصر، علیه السلا م، فرموده است:
<… ولیس فی الرایات اهدی من رایه الیمانی، هی رایه هدی لانّه یدعو الی صاحبکم … .>5
<… در میان پرچم ها پرچمی هدایت یافته تر از پرچم یمانی نیست. آن پرچم، پرچم ارشاد است؛ زیرا [مردم را] به سوی صاحب شما [امام عصر، علیه السلا م] فرا می خواند …>
نشانه های زمینه سازان ظهور
1- گروه محکم واستوار
نخستین چیزی که در این قشر جلب نظر می کند، صلابت، نیرومندی واستواری آنان است. بنابراین آنان قوی وزورمندند که زمین را برای ظهور امام، علیه السلا م، آماده می سازند.
حضرت امام جعفرصادق،علیه السلا م، در روایتی که محمد بن یعقوب کلینی آن را در ذیل آیهِ <فاذا جاء وعدُ اولاهما بعثنا علیکم عباداً لنا اُولی بأسٍ شدید>6 آورده، <بندگان سخت نیرومند> را به همین قشر تفسیر کرده است.
چنان که در روایت، به صفتِ عجیبِ <قلوبهم کزبر الحدید، لا تزلّهم الریاح العواصف>.7 توصیف شده اند. با آن که دارای <دل> هستند وطبیعت دل، نرمی ورافت است، لیکن این دل ها در رویارویی با طاغوت ها وستمگران به تکّه های آهن بدل می شوند که دیگر نرمی ورقّت نمی شناسند.
صلابت ونیرومندی از ویژگی های نسل هایی است که خدای تعالی مسؤ ولیت تغییر [نظام های اجتماعی] وایجاد انقلاب را به دوش آنان گذاشته است، همچنین این دو صفت از ویژگی نسل هایی است که خدای تعالی آنان را در گردنه های بزرگ تاریخ برای انتقال مردم از مرحله ای به مرحلهِ دیگر برگزیده وگروه زمینه سازان، دارای این ویژگی هاست.
2- گروه مبارزه ونافرمانی
وظیفهِ این گروه، مبارزه با نظام جهانی وعصیان علیه آن است. چه می دانی نظام جهانی چیست وچگونه این نظام در خدمت به ابرقدرت ها وهم پیمانان آن ها وحفظ مراکز قدرت وموقعیت استراتژیکی شان در مناطق مختلف دنیا عمل می کند؟!
مسؤ ولیت حفظ این مراکز قدرت، مسؤ ولیتی بسیار دشوار وظریف است که نظام جهانی در تمام سطوح دنیا – نه در سطوح منطقه ای یا کشوری فقط – بدان پایبند است.
این نظام، از یک سری معادلات وموازنه های سیاسی، اقتصادی، نظامی وخبری دقیق شکل گرفته است، ونیز از رژیم های اعضای خانوادهِ جهانی ومجموعه ای از خطوط قرمز وسبز وزردی که در میان این رژیم ها واین مجموعه در زمینهِ حوادث، امتیازها، تنظیم نقش ها، تقسیم درآمدها، بازار ومنابع ثروت ومناطق نفوذ برقرار است.
به نظر ما، این مجموعهِ پیچیده است که قدرت های بزرگ را به سلطه بر دنیا قادر ساخته است؛ چنان که یک اهرم8 کوچک، انسان را در جا به جایی اجسام سنگین به کم ترین حرکت، توانا می سازد. از این رو نظام جهانی، قبل وبعد از سقوط اتحاد جماهیر شوروی، همچنان نزد همگان احترامش را حفظ کرده است؛ زیرا هر یک از آنان به قدر گستره وتوان خویش از این نظام بهره می برد.
این جوانان (زمینه سازان ظهور امام عصر، علیه السلا م) به سادگی وبی هیچ تردیدی، این خطوط قرمز را زیر پا می گذارند، معادلات وموازنه هایی را که همه بر آن توافق دارند وبدان به دیدهِ قبول واحترام می نگرند بر هم می زنند. همچنین استقرار وتوازن وهیبت جهانی این رژیم ها وسازمان های بین المللی را بی اعتبار می سازند.
این سازمان ها ورژیم ها، نه قدرت سلطه بر این جوانان را دارند، نه قدرت تحمّل اینان را ونه قدرت دفع شان را؛ زیرا بیشترین توان این حکومت ها وهیبت جهانی شان در رویارویی با حکومت ها وسازمان هایی همانند خودشان است وآخرین سلاح آنان قتل، زندان، شکنجه وتبعید، حال آن که این جوانان از هیچ یک از این امور نمی هراسند.
از این رو، وصفی که در روایت دربارهِ این قشر به کار رفته، بسیار دقیق است:
<لا تزلّهم الریاح العواصف، لا یملّون من الحرب ولا یجبنون وعلی اللّه یتوکّلون والعاقبه للمتّقین.>
<آنان را تندبادها نلرزاند، از نبرد دلتنگ وملول نشوند ونهراسند، وبر خدا توکل کنند وعاقبت [نیک] از آن پارسایان است.>
بی گمان آن که [در دل] هراسی ندارد، از نبرد خسته ودلتنگ نمی شود وتندبادها نیز طبیعتاً او را تکان نخواهند داد، نیرو وامتیاز اینان در آن است که نمی هراسند ومشکل اینان از دیدگاه حکومت ها وقدرت های بزرگ در همین نکته نهفته است.
در موسم انتخابات عمومی ریاست جمهوری آمریکا، در دورهِ رئیس جمهوری اسبق (کارتر) گفتگویی تلویزیونی در ضمن فعالیت های تبلیغاتی ای که کاندیداهای ریاست جمهوری امریکا داشتند میان رئیس جمهور اسبق وکاندیدای دیگری که در انتخابات از کارتر پیشی گرفت، برگزار شد. در این برنامه، کاندیدای اخیر رو به کارتر کرد وگفت:
<در حادثه انفجار مقرّ نیروی دریایی امریکا در بیروت (مارینز)، به هیبت جهانی آمریکا خدشه زیادی وارد شد وتو – خطاب به کارتر – به تنهایی بایدمسؤ ولیت کامل این خسارت را به عهده بگیری.>
رئیس جمهور نیز در یک جمله پاسخ او را چنین داد:
<فکر می کنی من در مقابل انسانی که به طلب کشته شدن آمده چه می توانم بکنم؟! نهایت کاری که می توانم بکنم این است که مردم را باترس وتهدید ازامثال چنین اقدامی بازدارم، امّااگر کسی که دست به چنین انفجاری زده خود طالب مرگ باشد وبه سوی مرگ آغوش بگشاید، چگونه می توانم وی را از این کار بازدارم؟ واگر تو در موقعیت من بودی چه کار می توانستی بکنی؟!>
این ها برخی مشخّصه های نسل مبارزی است که در رویارویی با رژیم ها وقدرت های بزرگ در عراق، ایران، افغانستان، لبنان، فلسطین، الجزایر، مصر، سودان واخیراً در چچن وبوسنی وهرزگوین پا به عرصه نهادند.
کار این نسل بسیار عجیب است؛ در عین حالی که در قبضهِ قدرت وسلطه وشلاّق جلادان قرار دارد وآنان انواع عذاب ها وشکنجه ها را بدو می چشانند، بدیشان ناسزا می گوید وفرزندانش در مقابل آنان سر خم نمی کنند ونرمی نمی پذیرند … ونه فریاد می کشند. چنان که یکی از این فرزندان مبارز آن گاه که زیر شکنجه های جلادان، انواع عذاب ها را می چشید، به شکنجه گر جلاد چنین گفت:
<حسرت شنیدن یک آخ را هم بر دلت خواهم گذاشت!>
3- بازتاب های جهانی
بازتاب های جهانی در مقابل این نسل – چنان که در روایات بدان تصریح شده است – بازتابی خشمگینانه ومتعرّضانه است؛ زیرا این نسل، معادلات وموازنه های جهانی را با چالش های سخت وحقیقی مواجه می سازد؛ از این رو عکس العمل های جهانی در مقابل او با عصبانیت وغضب دایمی بازشناخته می شود.
ابان بن تغلب از حضرت امام صادق، علیه السلا م، چنین نقل کرده است:
<اِذا ظَهَرَت رایه الحقّ لعنها اهل الشرق واهل الغرب، اَتدری لِمَ ذلک؟ قلت: لا، قال: للّذی یلقی النّاس من اهل بیته قبل ظهوره>9
<آن گاه که پرچم حق آشکار شود، اهل شرق وغرب لعنتش کنند. آیا می دانی، برای چه؟ گفتم: نه، فرمود: به دلیل مشکلات وچالش هایی که اهل بیت او برای [نظام های] شرق وغرب ایجاد خواهند کرد.>
اهل بیت وی قبل از ظهور، عادتاً زمینه سازان ظهور هستند که مشکلاتی را برای این رژیم ها وسازمان ها فراهم کرده وراحتی وآرامش را از آنان سلب می کنند. ثقه الاسلام کلینی در کتاب روضهِ کافی از امام صادق، علیه السلا م، در تفسیر سخن خدای تعالی: (بعثنا علیکم عباداً لنا اولی بأسٍ شدیدٍ)10 چنین نقل کرده است:
<قومٌ یبعثهم اللّهُ قبل خروج القائم فلا یدعون واتِراً لالِ محمّدٍ اِلاّ قتلوه>11
<گروهی هستند که خدای تعالی قبل از ظهور قائم، علیه السلا م، بر می انگیزد، آنان هیچ ستم کننده ای به خاندان محمد، صلّی اللّهُ علیه وآله وسلّم، را رها نمی کنند، جز آن که او را به قتل می رسانند.>
بازتاب های جهانی که در این روایات ذکر شده، تا حدّ زیادی به عکس العمل دنیای امروز در برابر بیداری اسلامیی که از آن به <بنیادگرایی اسلامی> تعبیر می کنند وناجوانمردانه ترین صفات را چون خشونت وتروریسم بدان منتسب می سازند، شباهت دارد.
برنامهِ زمینه سازی
آماده سازی دنیا برای انقلاب امام عصر(عج) وظیفه ای گسترده، بزرگ وپیچیده است که این گروه در رویارویی با ستمگران وطاغوت های مستکبر وسردمداران کفر بدان اقدام می کند.
این ستمگران، روی هم رفته یک جبههِ سیاسی وسیع را – به رغم تمام تناقضاتی که در میانشان حاکم است – تشکیل می دهند. این جبهه اهرم های قدرت زیادی دراختیار دارد؛ اهرم هایی چون مال، اقتدار سیاسی، نظامی وتبلیغاتی، ارتباطات [گسترده] وتشکیلات [پیچیده]، واز تمام این وسایل در کوبیدن بیداری نوپای اسلامی ونابودی آن بهره می برد.
از این رو، گروهی که عهده دار آماده سازی جهان برای ظهور امام عصر، علیه السلا م، است، به ناچار می باید در رویارویی با این نیروها از همان تشکیلاتی که جبههِ استکبار جهانی برخوردار است، برخوردار باشد. بلکه با تربیت ایمانی وجهادی وآگاهی سیاسی از دشمن پیشی گیرد.
بنابراین، طرح زمینه سازی برای قیام امام عصر، علیه السلا م، که گروه زمینه سازان تدارک می بینند، دارای دو جنبه خواهد بود:
جنبهِ اول
رشد ایمانی، جهادی وآگاهی سیاسی، این، دقیقاً همان چیزی است که جبههِ مقابل فاقد آن است.
جنبهِ دوم
[ایجاد] تشکیلات سیاسی، نظامی، اقتصادی، اداری واطلاعاتی که به ناچار در مانند چنین نبردی باید موجود باشد.
بی گمان، گروه مؤ منی که جهان را برای ظهور امام عصر، علیه السلا م، مهیا می سازد؛ باید چنین امکاناتی را فراهم کند؛ اگرچه [در این زمینه] قدرت برابری با جبههِ جهانی دشمن را نداشته باشد.
این تشکیلات سیاسی، نظامی، اقتصادی واطلاعاتی بدون وجود نظام سیاسی ودولت در جهان محقق نخواهد شد، واین، همان دولت زمینه سازان است که روایات زیادی مژدهِ برپایی آن را داده اند وبه ناچار شکل گیری چنین نیرویی در زمین، ظهور امام، علیه السلا م، را نزدیک می گرداند، وبدون آن، عوامل طبیعی ظهور امام فراهم نمی آید. کسب چنین نیرویی نیازمند عمل وحرکت در متن زندگی است وفقط <مترصّد> بودن وبه <انتظار> نشستن، به معنیِ منفی آن، دردی را درمان نمی کند.
گروه انصار در روایات اسلامی
گروه زمینه سازان قیام امام مهدی، علیه السلا م، قبل از <گروه انصار> پا به عرصه می گذارد وافراد گروه انصار از شاگردان نسل پیشین محسوب می شوند واز آنان به واسطه ویژگی های منحصر به فردی که دارند، بازشناخته می شوند.
در این جا، تنها یک نمونه از روایات وارد شده دربارهِ این گروه را، که روایتی است در باب <جوانان طالقان> نقل می کنیم. این روایات را فریقین (شیعه وسنّی) با اسناد خود نقل کرده اند.
جوانان طالقان
متقی هندی در <کنزالعمّال> وسیوطی در <الحاوی> دربارهِ انصار امام از <طالقان> چنین نقل کرده اند:
<وَی حاً للطّالقان، فان لِلّهَ عزّ وجل بها کنوزاً لَی سَت مِن ذهبٍ وفضّه، ولکن بها رجالٌ عرفوا اللّه حَق معرفته وهم انصار المهدی.>12
<خوشا به حال طالقان، همانا برای خدای باشکوه وبزرگ در طالقان گنج هایی است که از طلا ونقره نیست، بلکه در آنجا مردانی هستند که خدا را چنان که حقّ معرفت اوست، شناخته اند وآنان از یاوران مهدی، علیه السلا م، هستند.>
در روایتی دیگر چنین آمده است:
<بخ بخ للطّالقان>
<آفرین، آفرین بر طالقان>
علاّمهِ مجلسی در این باره حدیث مفصل تری را نقل کرده است:
<له کنزٌ بالطالقان ما هو بذهب ولا فضّه، ورایه لم تنشر مُذطُویت، ورجالٌ کَاَن قلوبهم زبر الحدید لا یشوبها شکُّ فی ذات اللّهِ اَشَدُّ مِنَ ال جَم رِ، لو حَملوا علی الجبال لاَ َزالوها، لا یقصدون برایاتهم بلده اِلاّ خربوها کَاَن علی خیولهم ال عُق بان، یتمسّحون بسرج الامام یطلبون بذل البرکه، ویحفّون به ویقونه بانفسهم فی الحروب، یبیتون قیاماً علی اطرافهم ویصبحون علی خیولهم. رُهبان باللیل، لیوث بالنهار. هم اطوع من الا َمَه لسیّدها، کالمصابیح کَاَن فی قلوبهم القنادیل وهم من خشیته مشفقون. یدعون بالشهاده ویتّمنون ان یُق تلوا فی سبیل اللّهِ. شعارهم: یا لثارات الحسین. اِذا ساروا یسیر الرعب اِمامهم مسیره شهر یمشون اِلی المولی اِرسالاً، بهم ینصراللّه اِمام الحقّ.>13
<برای او گنجی است در طالقان که [از جنس] طلا ونقره نیست، وپرچمی است که از هنگام فرو پیچیده شدن، گشوده نشده است، ومردانی است که دل هاشان پاره های آهن است. در دل این مردان شک در ذات الهی راه نیافته وسوزنده تر از پاره های اخگر است.14 اگر به کوه ها حمله ور شوند، آن ها را متلاشی سازند، با پرچم هاشان آهنگ هیچ دیاری را نکنند جز آن که ویرانش سازند، گویی که بر اسب هاشان عقابانند.
برای برکت به زین اسب امام، علیه السلا م، دست کشند وگرداگرد او بگردند ودر نبردها با جان خویش یاری اش کنند.15 شب را به قیام وعبادت گذرانند وروز را بر اسبان خود، زاهدان شب وشیران روزند. اطاعت پذیرتر از کنیز به سرور خویشند. چونان چراغ هایند؛ انگار در دل هاشان چلچراغی هایی فروزان است واز بیم الهی ترسانند. برای شهادت دعا می کنند وآرزوی کشته شدن در راه خدا را در سر می پرورانند. شعارشان: “ای خون خواهان حسین!” است. آن گاه که به راه افتند، ترس ووحشت پیشاپیش ایشان طول یک ماه را بپیماید. متوجه مولا شوند وبه حرکت درآیند. خدای تعالی بدیشان امام حق را یاری رساند.>
یاران امام، جوانانند
در روایات به این مسأله اشاره شده که یاران امام عصر، علیه السلا م، را جوانان تشکیل می دهند و میانسال وکهنسال در میانشان – جز به ندرت – پیدا نمی شود.
حضرت امیرمؤ منان، علیه السلا م، فرموده است:
<اصحاب المهدی شباب لا کهول فیهم، اِلاّ کمثل کُحل العین والملح فی الزاد واقلّ الزاد الملح.>16
<یاران مهدی، علیه السلا م، جوانند ومیانسال در میانشان نیست مگر به مثل سرمهِ چشم ونمک در غذا ونمک [همیشه] کم تر از غذاست (کنایه از آن که پیران بسیار کم هستند).>
تعداد فرماندهان یاران امام
حضرت امام باقر، علیه السلا م، در روایتی مفصل در این باره چنین فرموده است:
<فیجمع اللّه علیه اصحابه [وهُم ] ثلاثمئه وثلاثه عشر رجلاً، ویجمعهم اللّهُ عَلی غیر میعادٍ … فیبایعونه بین الرّکن والمقام ومعه عهدٌ من رسول اللّه(ص) قد توارثته الابناء عن الاباء … .>17
<وخداوند بی هیچ میعادی یارانش را برای وی گرد میآورد، در حالی که سیصد وسیزده نفرند … وحدّ فاصل رُکن ومقام [ابراهیم] با امام، علیه السلا م، بیعت می کنند وبا آن حضرت عهدی است از رسول خدا که پشت در پشت از پدرانش به ارث برده است.>
در برخی روایات این تعدادی که با امام عصر، علیه السلا م، بیعت می کنند – در حدّ فاصل رکن ومقام – تعداد فرماندهان لشکر امام، علیه السلا م، معرفی شده اند.
پی نوشت ها:
1. مستدر الصحیحین، حاکم نیشابوری، صفحات 4، 464 و533.
2. بحارالانوار، ج 52، ص 243، (دار احیاء التراث العربی ومؤ سسه التاریخ العربی، لبنان)؛ ونیز غیبت نعمانی، انتشارات صدوق، باب 14، ح 50.
3. عصر الظهور، ص 206.
4. بحارالانوار، ج 60، ص 216؛ ونیز سفینه البحار، ج 2، ص 446.
5. بحارالانوار، ج 52، ص 232.
6. سوره اسراء(17) آیه 5: <پس آن گاه که وعدهِ تحقق نخستین آن دو فرارسد، بندگانی ازخود را که سخت نیرومندند بر شما می گماریم … .>
7. دل هاشان همچون پاره های آهن است که طوفان ها آنان را نلرزاند.
8. اهرم: میلهِ آهنی ضخیمی که به وسیلهِ آن اجسام سنگین را جا به جا می کنند.
9. بحارالانوار، ج 52، ص 363.
10. سوره اسراء (17) آیهِ 5: <بندگانی از خود را که سخت نیرومندند بر شما می گماریم.>
11. کافی، ج 8 (روضه)، ح 250، ص 142 (دار الاضواء بیروت)؛ سیمای حضرت مهدی در قرآن، سیدمهدی حائری قزوینی، نشر آفاق، ص 213.
12. کنزالعمّال، ج 7، ص 26.
13. بحارالانوار، ج 52، ص 307.
14. در نسخه ای دیگر به <سخت تر از سنگ> تعبیر شده است.
15. در برخی نقل ها پس از این جمله، فقره های زیر اضافه شده است: <ویکفونه ما یرید فیهم، رجالٌ لا ینامون اللیل، لهم دویُّ فی صلاتهم کدویّ النّحل>؛ <هر انتظاری که امام از اینان داشته باشد، کفایتش کنند، مردانی هستند که شب نمی خوابند. در نماز خویش صدایی چون صدای زنبوران عسل دارند (کنایه از ابتهالی که در نماز دارند).>
16. بحارالانوار، ج 52، ص 333.
17. همان، ص 238 و239.
آیه الله محمد مهدی آصفی
ماهنامه انتظار موعود – شماره 7
