امام عسکری(ع) سه کار ویژه برای زمینه‌سازی غیبت انجام داد: آماده کردن مردم برای اداره جامعه، بیان موجودیت امام در عصر غیبت و معرفی کردن شخص امام زمان(عج) برای شیعیان
به مناسبت فرا رسیدن سالروز ولادت با سعادت امام حسن عسکری علیه‌السلام، گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام و‌المسلمین «حسن غفاری فر» عضو هیئت علمی مؤسسه عالی حوزوی امام رضا علیه‌السلام انجام دادیم که مشروح آن از نظر می‌گذرد.
* امام عسکری(ع) آماده کننده غیبت و ظهور حضرت حجت (عج)
حجت‌الاسلام غفاری‌فر در ابتدای این گفت‌وگوضمن تبریک میلاد فرخنده امام حسن عسکری علیه‌السلام به محبان و شیعیان آن حضرت بیان داشت: در خصوص امام حسن عسکری علیه السلام یکی از نکات مهمی که قابل بیان است، آماده سازی زمینه برای غیبت و ظهور حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه است.
وی گفت: البته این موضوع، مختص به امام حسن عسکری علیه‌السلام نبود و از زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مطرح بوده ولی ایشان بیشتر در این موضوع دخیل بودند.
وی ادامه داد: در عصر معصومین سلام الله علیهم، هرچه به دوران غیبت نزدیکتر می‌شویم، یعنی از زمان امام رضا علیه‌السلام به این طرف، ائمه تلاش بیشتری در این زمینه انجام داده اند.
* اکثر منابع شیعه و اهل سنت، امامان را 12 نفر معرفی کرده‌اند
غفاری‌فر افزود: قبل از پرداختن به شرح این مسئله باید این نکته را عرض کنم که شما زمانی که متون روایی شیعه و سنی را مطالعه می‌کنید، مشاهده می‌کنید که در اکثر منابع دست اول شیعه و سنی وقتی اسم ائمه هدی برده می‌شود، هر 12 امام را ذکر می‌کنند. این ذهنیت تاریخی از زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ایجاد شده و در خصوص این مسئله وقتی به امام حسن عسکری علیه‌السلام می‌رسیم، دوازده روایت داریم از زبان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که توسط علمای شیعه و سنی در منابع مختلف آنها نقل شده است که در این روایات ،دوازده امام بزرگوار از جمله امام حسن عسکری و فرزند بزرگوار ایشان را نام می‌برند.
این استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: توضیح این نکته برای این بود تا به این موضوع بپردازیم که اگر امام حسن عسکری علیه‌السلام زمینه سازی می‌کند، یک تکلیف تاریخی، اسلامی و شیعی دارد. یعنی ایشان این امر را از جد بزرگوارشان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله گرفته‌اند.
حجت‌الاسلام غفاری فر افزود: روایات در این زمینه بسیار زیاد است. کتابی هست با عنوان «با خورشید سامرا» که برای خوانندگان قابل دسترسی است و با اینکه متون عربی دست اول، بسیار داریم، این متن فارسی، متن معتبری است. این کتاب به کوشش یکی از محققین برجسته معاصر به نام آقای محمد جواد طبرسی نوشته شده که درس تخصصی ایشان در همین عرصه اهل بیت و به خصوص امام حسن عسکری و فرزند بزرگوارشان است. در این منبع فارسی که نگاه می‌کنیم دوازده روایت از ابن عباس و حتی عایشه ذکر شده و تأکید من برای این است که بزرگان اهل سنت هم این روایات را که اشاره به دوازده امام می‌کند، از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل می‌کنند.
* بحث ولایت، غیبت و ظهور امام مهدی (عج) از زمان پیامبر اکرم (ص) آغاز شده است
این دانش آموخته موسسه امام خمینی(ره) ادامه داد: پس بحث ولایت و غیبت و ظهور حضرت قائم عجل الله تعالی فرجه از زمان خود پیامبر صلی الله علیه و آله شروع شده و 11 امام دیگر متذکر این امر بوده‌اند ولی هرچه به پایان عرصه امامت البته به جهت ظهور نه حضور، نزدیک می‌شویم بویژه از زمان امام رضا علیه السلام این موضوع جدی‌تر می‌شود و در زمان امام حسن عسکری علیه‌السلام به اوج خود می‌رسد.
وی گفت: ما ایرانی‌ها در این زمینه یک سند زنده داریم و آن وجود حضرت عبدالعظیم حسنی سلام الله علیه است که حرم ایشان محل عبادت و زیارت و نیایش مردم ایران به خصوص مردم پایتخت است. ایشان از کسانی است که با امام هادی علیه‌السلام مواجه می‌شود و این خبر را از ایشان گرفته و تا اینجا می‌آورد.
* کار اول امام عسکری (ع) آماده کردن مردم برای اداره جامعه بود
غفاری فر گفت: امام حسن عسکری علیه‌السلام به عنوان آخرین مسئول این امر باید چند کار انجام می‌داد: اول اینکه مردم را برای اصل اداره جامعه شیعی آماده کند در صورتی که به راحتی دسترسی به امام معصوم ندارند. این مسئله از همه مهم تر است.
وی گفت: برای اینکه تقریب ذهنی به وجود بیاورم به یک بحث فقهی البته به شکل ساده و سریع اشاره می‌کنم. ما در فقه در بحث قضا و شهادت این موضوع را داریم که در عصر پیامبر و معصومین سلام الله علیها، در امر قضا نمی‌شود از علم غیب استفاده کرد. مأموریم بر شهادت شهادتین و یا اینکه باید ازعلم شخصی قاضی و نه علم غیبی او استفاده کنیم. تنها در عصر حجت بن الحسن عجل الله تعالی فرجه است که امام با علم غیبشان مجرمین را مجازات می‌کنند. چرا این قضیه اتفاق می‌افتد؟ چون یک فاصله تاریخی طولانی داریم که امام معصوم حاضر نیست. پس برای اینکه بشر بتواند خودش را در عصر غیبت هدایت کند، این قاعده فقهی ترسیم شد که شهادت دو شاهد عادل برای صدور حکم کفایت می‌کند. از آنجا بحث زمینه سازی غیبت اتفاق می‌افتد و این مهم که اداره بشر در عصر غیبت مقوله بسیار پیچیده ای است توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و همه معصومین تا امام حسن عسکری سلام الله علیهم بسیار جدی گرفته می‌شود.
مدیر گروه فقه و اصول مدرسه عالی معصومیه گفت: مهم ترین نکته‌ای که امام حسن عسکری در نظر دارد این است که مردم بتوانند تحمل و بردباری و صبر و هم زیستی و در عین حال دین داری را تمرین و تجربه کنند که بدون سرپرست اصلی خود از حیث ظهور، بتوانند زندگی کنند و ثابت قدم بمانند. این همان اصل آمادگی برای غیبت است. ایشان سعی می‌کردند تا به وسیله نواب و یاران خاصشان و توسط نامه با شیعیان ارتباط داشته باشند تا مردم را برای عصر غیبت و نبودن امام عصرشان آماده کنند.
* کار دوم امام عسکری (ع) بیان موجودیت امام در عصر غیبت بود
وی گفت: دوم اینکه این مطلب را در بین مردم جا بیندازد که در عصر غیبت نیز، امام وجود دارد اگر چه به صورت پنهانی. امام حسن عسکری علیه‌السلام بر روی این موضوع نیز شدیدا کار می‌کند، در حالی که ایشان در بحران ویژه‌ای قرار داشت و از اسم ایشان نیز پیداست که در یک محدوده نظامی بودند.
حجت‌الاسلام غفاری فر گفت: البته عسکر را گاهی اوقات بد تعبیر می‌کنیم چون ایشان در یک پادگان صرف نبودند، بلکه محیط و آن منطقه، منطقه عسکر بود. مانند شهرک نظامی امروزی، عسکر هم چنین موقعیتی بود. امام حسن عسکری علیه‌السلام بسیار در محدودیت بودند، چون در یک شهرک نظامی دیده بان هست، نگهبان و جاسوس هست و انواع و اقسام نیروهای امنیتی حضور دارند. آنها می‌خواستند یک رقیب جدی از خاندان بنی هاشم با سابقه 3 قرن، عصمت و طهارت و علم را تحت کنترل در آورند، طبیعتا کم ترین ارتباط مردم با ایشان نیز برای حاکم ظالم عباسی ضرر داشت. پس نهایت دقت را انجام می‌دادند تا ایشان تحت کنترل باشد و مردم ایشان را کمتر ببینند و اگر می‌بینند کمتر حرف بزنند و اگر حرف می‌زنند مسائل امامت مطرح نشود.
وی ادامه داد: حالا فرض کنید در این موقعیت بحرانی کنترل، امام حسن عسکری علیه السلام در پی اهداف اول و دومی که عرض کردم هستند. ایشان مردم را آگاه می‌کنند که شما امام دارید و او زنده و موجود است و حامی و هادی شماست اما به آسانی قابل دسترس نیست و سعی می‌کنند تا ایمان مردم به غیب را افزایش دهند.
* کار سوم امام عسکری(ع) معرفی شخص امام مهدی به عنوان امام دوازدهم شیعیان بود
حجت‌الاسلام غفاری فر گفت: سوم، معرفی کردن شخص امام، توسط امام حسن عسکری علیه السلام است. در این مرحله از یک طرف باید امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را از شر جاسوسان جهت ترور و قتل و شهادت حفظ کنند و از طرفی باید ایشان را به اصحاب معرفی کنند.
این استاد حوزه تأکید کرد: این سخت‌ترین بخش فعالیت امام حسن عسکری است؛ چون دو بخش اول مصداق نداشت که دشمن او را کشته و یا به غل و زنجیر بکشد و فقط یک ذهنیت بود، یک تفکر و اندیشه بود، یک راهبرد بود. اما اینجا مصداق دارد، مصداق خارجی که بارها و بارها بنی عباس از علمای خودشان شنیدند، از بزرگان علویان شنیدند که آخرین شخصیت معصوم، ظلم و ظالم را تار و مار می‌کند. این ویژگی برای آنها خیلی سخت بود، لذا به شدت مراقبت می‌کردند و در روایات هم این امر شبیه سازی به داستان حضرت موسی علیه السلام شده است که حتی دنبال قنداقه، می‌گشتند که این چیست و کیست و منتسب به علویون هست یا نه؟
وی گفت: خوشبختانه امام حسن عسکری با یک ظرافتی این کار بسیار دشوار را به اتمام رساندند و به محبان خاص از اطراف، به خصوص قم، شهر ری، تهران و کاشان که مناطق شیعه نشین بودند، اطلاع رسانی کردند. این کار در آن تنگنا و شرایط بحرانی که شیعیان امکان هم صحبتی با ایشان را حتی در معابر عمومی نداشتند، کاری بس بزرگ بوده است. امیدوارم همه شیعیان و پیروان مکتب آن امام همام به دنبال شناخت هرچه بیشتر امام عصر عجل الله فرجه باشند تا زحمات معصومین علیهم السلام به بار بنشیند.
فارس
1,475 total views
